Alweer zo’n gruwelijk rapport over ons collectieve falen tijdens de toeslagenaffaire. Wetgevers, uitvoerders, rechters, de hele trias politica krijgt er van langs. Maar er is ook kritiek op de vierde macht, de journalistiek.
Niet omdat die fraude aan de kaak stelde, bijvoorbeeld van Bulgaren. En ook niet omdat journalisten over de vervolging van toeslagenouders schreven. Integendeel, dat was puik werk. Maar er is meer nodig.
Na het onthullen van wat er mis gaat, moeten journalisten duiken op de vraag waaróm het mis gaat. En dan niet door nog meer slachtoffers op te sporen, ministers aan de schandpaal te nagelen, of de roep om ‘meer geld’ van de getroffen sector na te praten. Maar door de regelingen en instituties zelf te analyseren en de systeemfouten op te sporen, op zoek naar de diepere oorzaak. Het gebeurt wel, maar niet genoeg.
Artikelen over instituties zijn vreselijk saai, hoor ik de hoofdredacteuren al klagen. En hoe maak je er tv van? Met een schandaal is het beter scoren dan met een analyse zonder slachtoffer en schuldige. Klopt allemaal, en ook de nieuwsconsument zal er aan moeten wennen. Maar het moet toch.