Wist u dat burgers en bedrijven uit Amerikaanse staat New York jaarlijks ruim $256 mrd bijdragen aan de federale begroting van de Verenigde Staten? En dat die staat nog geen $221 mrd aan federale bijdragen ontvangt?
Ik wist het niet en zou het zonder de coronacrisis ook nooit geweten hebben. De New Yorkers betalen netto dus ruim $35 mrd aan het centrale gezag in Washington. Dat is $1.792 per inwoner van de staat, zo rekende het Rockefeller Institute of Government vorig jaar voor, in een rapport met de alleszeggende naam Giving or Getting? Geen van de andere 49 Amerikaanse staten geeft per saldo zo veel weg aan de centrale begroting.
Wat kan het schelen welke staat precies wat betaalt? De Amerikaanse federatie bestaat inmiddels toch wel lang genoeg om dit soort obscure sommetjes te negeren. Normaal gesproken wel, maar blijkbaar niet in tijden van pandemie. New York is de zwaarst getroffen regio van de VS met de meeste doden en ziekenhuisopnames. Daarom gaat er veel federale noodhulp naar de staat (en de stad).
Maar niet alle andere staten zien dat als hun solidaire plicht. De Republikeinse gouverneur van Florida Rick Scott, bijvoorbeeld, maakte deze week stampij over het feit dat zijn burgers moeten meebetalen aan de redding van New York. ‘Dit is niet eerlijk’, stelde hij. ‘Wij hebben een nette begroting, terwijl New York, Illinois en California dat niet hebben. En dan moeten wij hen nu redden? Dat is niet juist.’
New Yorkers reageerden furieus en wezen Scott op het feit dat zij normaal gesproken de grootste nettobetaler aan de federatie zijn. Florida is jaar op jaar een netto-ontvanger. Alleen Virginia vreet per saldo nog meer uit de federale ruif.
Het lijkt de Europese Unie wel. ‘Wij hebben een nette begroting. Dit is niet eerlijk’, zou net zo goed een citaat van Wopke Hoekstra tijdens een Eurotop kunnen zijn. Blijkbaar maakt het niet zoveel uit of je een ever closer union of the greatest nation on earth bent; in crisistijd is het solidariteit tot de voordeur en daarna ieder voor zich.
Ik denk dat in de EU en de VS hetzelfde probleem speelt: als je de geldstromen in kaart brengt (in Europa doen we dat altijd, in de VS komt het tijdens corona boven), vraag je erom dat mensen gaan twijfelen aan de samenwerking en solidariteit. Ik heb wel eens aan het CBS gevraagd om de geldstromen tussen Nederlandse provincies. Is Noord-Holland een nettobetaler en Limburg een netto-ontvanger? Het CBS kon dat niet zeggen, want die cijfers zijn er niet.
Gewoon niet willen weten wat je aan elkaar betaalt. Dat is nog eens solidariteit.