Geen dividendbelasting voor buitenlandse beleggers, geen raadgevend referendum voor boze burgers en op termijn geen Wet Hillen voor huiseigenaren zonder hypotheek. In de eerste paar maanden laat het nieuwe kabinet duidelijk een voorkeur voor impopulaire maatregelen zien. Dapper of dom? Ik ben er nog niet uit.

Mocht men in Den Haag op zoek zijn naar nog zo’n impopulaire stunt, dan heb ik een suggestie: verhoog de overdrachtsbelasting op woningen. Zet het tarief bijvoorbeeld weer terug op 6% van het aankoopbedrag.

Dat was het percentage dat nieuwe huiseigenaren tot 2011 standaard moesten aftikken bij de fiscus. In juni van dat jaar besloot Rutte I (u weet wel, dat kabinet met gedoogsteun van de PVV) om de overdrachtsbelasting te verlagen naar 2%. Het was een tijdelijke maatregel, bedoeld om leven in de ingestorte huizenmarkt te blazen. De memorie van toelichting bij het besluit spreekt over een haperende huizenmarkt, laag vertrouwen en weinig transacties. De tariefsverlaging moest de woningmarkt een ‘krachtige impuls’ geven.

Een jaar later werd de maatregel permanent, toen na de val van Rutte I het Kunduz-akkoord werd gesloten. VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie (precies de partijen die later Rutte III zouden vormen), aangevuld met GroenLinks, kwamen een crisisbegroting overeen waarin de permanente verlaging van de overdrachtsbelasting werd gefinancierd met afschaffing van de onbelaste reiskostenvergoeding.

Die laatste maatregel werd door het volgende kabinet (Rutte II) weer snel teruggedraaid. Maar de overdrachtsbelasting staat nog steeds op het crisisniveau van 2%. Inmiddels is van laag vertrouwen op de huizenmarkt al lang geen sprake meer. Prijzen stijgen met bijna 9% op jaarbasis. Dat is de snelste stijging in zestien jaar. En het aantal transacties boekt record na record. In veel regio’s en vooral in de grote steden is sprake van een oververhitte markt.

Nee, dat betekent niet automatisch dat de huizenmarkt een zeepbel is, maar wel dat veel van de argumenten uit 2011 voor het 2%-tarief nu niet meer gelden. Verhoging terug naar 6% zou nu juist de broodnodige verkoeling geven. Zo wordt de belasting een instrument om de immer hysterische huizenmarkt wat te stabiliseren. Omhoog in goede tijden, omlaag als het slecht gaat.

Ja, er zijn nadelen aan dit idee. Mensen die voor werk moeten verhuizen op extra kosten jagen, leidt tot hogere werkloosheid en lagere groei. Misschien moeten we daarom maar beginnen met hogere overdrachtsbelasting alleen voor tweede woningen. Wie een huis koopt als belegging is dan duurder uit dan wie er zelf in gaat wonen. Rabobank-econoom Menno Middeldorp pleitte daar vorig jaar al voor.

Maar op die manier uitgevoerd zal de maatregel veel minder impopulair zijn bij de bevolking. Dus dan is het misschien toch niets voor dit kabinet.

(FD)