Een handelsoorlog kent alleen maar verliezers. Het is een cliché, maar daarom niet minder waar. Neem het uit de hand gelopen handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China. Na een aantal gevechtsronden in 2018, is dit de tussenstand: de Amerikanen heffen importtarieven tot 25% op consumentengoederen en industriële producten ter waarde van ruim $250 mrd. Dat is ongeveer de helft van alle Amerikaanse import uit China.
Dat land sloeg terug met tarieven op Amerikaanse import ter waarde van $110 mrd – ruim 80% van de totale import uit de VS. Sinds december is er een 90 dagen durend staakt-het-vuren afgesproken en zijn de onderhandelingen geopend, maar de tarieven blijven van kracht.
‘Er is een staakt-het-vuren van 90 dagen afgesproken, maar de tarieven blijven van kracht’
Het gevolg van dit partijtje armpje-druk op intercontinentale schaal? De Chinese economie heeft het zwaar. Mede door de handelsoorlog is de wereldeconomie verzwakt en daar heeft China als belangrijkste exporteur van dewereld veel last van. De totale uitvoer is eind 2018 met 4,4% gedaald, zo bleek deze week uit nieuwe cijfers. Maar ook de import van China neemt af. De binnenlandse vraag is afgezwakt, waardoor de invoer op het laagste peil sinds 2016 is terechtgekomen.
Maar ook de VS is een verliezer. In elk geval volgens het criterium voor succes dat president Donald Trump heeft geformuleerd. Het doel van zijn handelsoorlog is om het Amerikaanse tekort op de handelsbalans te verkleinen. Het effect lijkt echter tegengesteld, want in 2018 groeide het handelstekort met China juist naar een nieuw record van $323 mrd. Zo beschouwd is de handelsoorlog een dubbele mislukking.
Dat het handelstekort van de VS stijgt in plaats van daalt, lijkt misschien onlogisch, maar is het niet. Wie via straftarieven een van zijn belangrijkste handelspartners probeert te verarmen, moet niet vreemd opkijken als die daardoor minder spullen uit het buitenland koopt. Tegelijkertijd heeft Trump met ongedekte belastingverlagingen de Amerikaanse economie in 2018 flink gestimuleerd. Die groei vertaalt zich in meer import, onder andere uit China.
Uiteindelijk wordt het Amerikaanse handelstekort niet bepaald door handelstarieven, maar door de mate waarin Amerikanen lenen en sparen. Een land dat meer leent dan het spaart, geeft meer uit dan het zelf produceert en zal per saldo altijd meer moeten importeren dan het exporteert. Als Trump het handelstekort wil verminderen is de enige manier: minder uitgeven en meer belastingen heffen, zodat het nationale spaartekort van de VS afneemt. Een handelsoorlog zal er niets aan veranderen, maar wel de wereldeconomie armer maken.