Niet het einde van de wereld. Geen armageddon. De laatste der dagen laat nog even op zich wachten. Britse lezers van de brexitgezinde krant The Daily Telegraph konden zaterdag opgelucht ademhalen. Ook als het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie geen handelsakkoord sluiten en de ‘harde brexit’ een feit wordt, vergaat de wereld niet, lazen ze.
Gejuich klonk op aan de ontbijttafels in East Lindsey, Great Yarmouth, Mansfield en al die andere kiesdistricten waar een overgrote meerderheid van de inwoners vorig jaar tegen lidmaatschap van de EU stemden. Hier en daar ging er van vreugde een potje ‘breakfast tea’ om. Want stel je voor: een harde brexit, en nog steeds vergaat de wereld niet.
Dat hadden die journalisten van de Telegraph toch maar mooi opgetekend uit de mond van Roberto Azevedo, de directeur-generaal van de Wereldhandelsorganisatie. In eerdere jaren had de krant de Brusselse ‘verslaggever’ Boris Johnson alle ruimte gegeven om met heerlijke onzinverhalen het anti-EU-sfeertje in het land aan te wakkeren. Men had uiterst sympathiek hun kritiekloze medewerking verleend aan de radicale splinterbeweging binnen de conservatieve partij die dapper streed tegen het EU-lidmaatschap. En in de aanloop naar het brexitreferendum had de krant — eigendom van de Australisch-Amerikaanse miljardair Rupert Murdoch — iedereen die wees op de mogelijke kosten van een brexit op briljante wijze ontmaskerd als angstzaaier. Buiten de EU zou het land eindelijk de vrijheid hebben om handelsakkoorden te sluiten met de rest van de wereld. Groei, banen, welvaart en een Brittannië dat weer meetelt op het wereldtoneel, dat zou de brexit brengen.
Okay, ‘niet-het-einde-van-de-wereld’ en ‘wederopstanding-van-een-wereldmacht’ zijn niet precies hetzelfde. Maar het is een begin. Sinds het referendum zijn er zeventien maanden verstreken zonder dat de Britse onderhandelaars ook maar met een enkel succesje uit Brussel zijn teruggekomen, zonder dat de Britse regering een heldere onderhandelingsstrategie heeft uitgestippeld en zonder serieus uitzicht op een deal. Dat valt inderdaad een tikkeltje tegen. Dus dat bij een harde brexit de wereld niet vergaat is dan een mooie meevaller.
Over die harde brexit was voorafgaande aan het referendum in juni 2016 overigens maar weinig gesproken aan de Britse ontbijttafels. Niemand uit het brexitkamp had aandacht gevraagd voor de variant zonder handelsdeal met de EU. Het waren juist de angstzaaiers uit het andere kamp geweest die zo onpatriottisch hadden gewezen op de onverenigbaarheid van de Britse eisen. Onbeperkte soevereiniteit en onbeperkte toegang tot de interne markt gaat niet samen, hadden zij beweerd. De landverraders.
De huisvaders in East Lindsey en Great Yarmouth schepten voldaan hun bordje nog eens vol met ‘bacon and beans’. Wat een prachtig nieuws. De wereld vergaat niet. We gaan net niet dood.