Frankrijk had de afgelopen jaren al vaak een draai om de oren moeten krijgen. Maar zelden was het moment voor een oorvijg zo perfect als nu.
De Franse regering heeft er alles gedaan om de begrotingsregels van het Stabiliteitspact op zoveel mogelijke manieren te overtreden. Het tekort zal in 2014 met 4,4% van het bruto binnenlands product ver boven de 3%-grens liggen.
Het is ook nog eens gestegen vergeleken met vorig jaar, terwijl de afspraak was dat het zou dalen. Bovendien willen de Fransen in 2015 de begrotingsregels weer ruim overtreden. Het tekort komt dan voor het achtste jaar op rij boven de 3% uit. De tijd is rijp voor een boete.
Al was het maar omdat Frankrijk nog maar enkele jaren geleden volmondig instemde met het versterken van het Stabiliteitspact. Eind 2011, dus midden in de eurocrisis, besloten de eurolanden om de Europese Commissie meer macht te geven bij het vaststellen van overtredingen en opleggen van boetes. Onderonsjes tussen lidstaten, zoals in 2003, toen Duitsland en Frankrijk het op een akkoordje gooiden en de begrotingsregels buiten spel zetten, zouden na 2011 niet meer kunnen voorkomen.
Dat Frankrijk volgens de laatste berichten toch ook nu weer een dealtje met de Duitsers wil sluiten, en zo de Europese Commissie buiten spel wil zetten, zou al reden genoeg moeten zijn voor een boete. Nu is het moment om te laten zien dat het begrotingsbeleid in de muntunie geen zaak meer is van handjeklap tussen nationale politici.
Met een boete voor Frankrijk is in een keer duidelijk dat de regels bijten en dat grote eurolanden geen speciale behandeling krijgen. Dat maakt het voor de kleintjes ook makkelijker om impopulaire maatregelen te nemen.
Maar is het niet contraproductief? Het tekort wordt toch alleen maar hoger door zo’n boete? Dat was altijd al een drogredenering, want een groot tekort is een beleidskeuze, geen ongeluk. Maar op dit moment gaat het al helemaal niet op. De Franse rente is laag, dus de boete drukt nauwelijks op de begroting.
Reken maar mee: Frankrijk zou een boete van pakweg 0,3% van het bruto binnenlands product kunnen krijgen, dat is ruim € 6 mrd.
Als Frankrijk dat bedrag voor 30 jaar leent, kost dat bij de huidige lage rente zo’n € 150 mln per jaar. Dat is nog niet een achtste procent van de jaarlijkse overheidsuitgaven van Frankrijk. Lenen ze het voor 10 jaar, dan kost het € 85 mln. Een schijntje.
Die lage rente geeft natuurlijk ook aan dat de financiële markten zich weinig zorgen maken over Frankrijk. Moet Brussel dat dan wel doen? Jazeker, om de Europese muntunie te laten functioneren zijn nu eenmaal stevige begrotingsafspraken nodig.
Het afdwingen van die afspraken was nog nooit zo opportuun als nu.
(Verscheen eerder hier)