Begrotingsfondsen, ze waren bij de start van Rutte IV even hot, maar lijken nu alweer zo uit als skinny jeans. Het Groeifonds werd een graaifonds voor lagere accijns. Het Klimaatfonds komt maar niet door de Eerste Kamer. Het Stikstoffonds werd daar controversieel verklaard.
Het VVD-programma belooft ‘geen nieuwe fondsen’. De PVV wil zowel Klimaat- als Stikstoffonds schrappen. NSC van Omtzigt zet zelfs een streep door alle fondsen. Ook door het Groeifonds.
Verstandig? Het levert in elk geval geen cent op, want de fondsen worden niet vooraf gevuld. Ze zijn slechts een belofte dat er in de toekomst begrotingsruimte is voor klimaat, stikstof en innovatie, zodat marktpartijen met vertrouwen langlopende investeringen kunnen doen.
Zie de fondsen als een correctie op de primitieve wijze waarop de overheid begroot. Het Rijk heeft alleen een kasboek met inkomsten en uitgaven, maar geen balans. Een geactiveerde voorziening voor bijvoorbeeld toekomstige klimaatkosten is er niet. Daardoor regeert de hijgerigheid, en schuift men investeringen steeds vooruit.
Fondsen zijn ‘nieuwe politiek’. Zonder gaat het straks weer als vanouds.