Kan Nederland nog wel hervormen? Of is de politiek daarvoor te gepolariseerd. Die vraag kwam bij mij op toen ik deze week – met één oog en één oor – het Kamerdebat over het nieuwe pensioenstelsel volgde.
Ik hoorde dat we nu al ‘het beste pensioenstelsel ter wereld’ hebben. Maar dat is dan wel een stelsel met harde beloftes, die eigenlijk zwakke toezeggingen zijn. Met indexatieverwachtingen die in theorie alleen kunnen worden waargemaakt met extra beleggingsrisico’s. Met een – hoewel correcte – onuitlegbare rekenrentesystematiek. Met premies die als je jong bent veel te hoog zijn, en als je oud bent veel te laag, waardoor je maar beter altijd werknemer kunt blijven. En met veel ongemerkt en onwenselijk geschuif van geld tussen jong en oud, werknemer en zzp’er, man en vrouw.
Het nieuwe stelsel lost al die problemen niet compleet op. Het is immers een poldercompromis, net als alle hervormingen uit het verleden. Maar het parlement lijkt nu alleen in te willen stemmen met een perfect nieuw systeem. Inclusief ongerelateerde zaken als een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers. Zo lukt hervormen nooit.