De champagne mag open, want Nederland is weer aangehaakt bij de kopgroep. Tijdens de crisisjaren waren we in het tragere peloton beland, maar dit jaar is de Nederlandse economie terug in de top 10 van meest concurrerende economieën ter wereld. We komen binnen op plaats 8.
In 2009 behoorde Nederland voor het laatst tot de tien meest concurrerende landen. In de vijf daaropvolgende jaren bleven we steeds hangen rond de 14de, 15de positie. Maar nu de economie opkrabbelt, herstelt in Nederland ook de concurrentiekracht.
Dat beweren althans de onderzoekers van het Zwitserse onderzoeksinstituut IMD. Zij stellen ieder jaar het ‘World Competitiveness Scoreboard‘ op, waarin ze op basis van honderden indicatoren landen rangschikken naar concurrentiekracht. Begin deze week kwam de editie voor 2016 uit met daarin de eervolle 8ste plaats voor Nederland.
Subjectieve gegevens
Op een andere concurrentieranglijst staat Nederland echter al op plaats 5. Het World Economic Forum (WEF) maakt ook ieder jaar de balans op, met de ‘Global Competitiveness Index’. HetWEF berekent de concurrentiekracht net op een andere manier. Waar IMD focust op harde, meetbare cijfers (zoals koopkracht en uitgaven aan R&D), geeft het WEF meer gewicht aan subjectieve gegevens, zoals vertrouwensindicatoren en meningen van ondernemers.
Op de ranglijst van het WEF is Nederland nooit uit de top 10 gevallen. Wel zakte ons land in de crisisjaren terug naar plaats 10 (in 2010), maar inmiddels staan we dus al weer keurig in de top 5. Alleen Zwitserland, Singapore, de Verenigde Staten en Duitsland zijn concurrerender dan Nederland.
Het kan nog mooier. Het Franse Insead berekent jaarlijks de ‘Global Innovation Index’. Die index meet de innovatiekracht van landen. Op de Insead-ranglijst staat Nederland op plaats 4 met alleen Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk en Zweden voor ons.
Er zijn ranglijsten en ranglijsten
Natuurlijk is er op ieder ranglijstje wel wat af te dingen. Neemt men de juiste indicatoren mee? Zijn cijfers van verschillende landen te vergelijken? Valt concurrentie of innovatie wel te meten? Het zijn terechte vragen. Maar in plaats van een nauwgezette analyse van de voor- en nadelen van ieder lijstje, stel ik een ander antwoord voor: laten we alle ranglijsten eens op elkaar leggen. Wat de ene ranglijst slecht meet, meet de andere misschien juist goed, dus zo’n ‘meta-ranglijst’ kan betrouwbaarder zijn dan de afzonderlijke lijsten.
Daarom neem ik van ieder land de plaats op de ranglijst en tel die bij elkaar op.Zwitserland bijvoorbeeld, staat tweede op het World Competitiveness Scoreboardvan IMD en eerste bij zowel de Global Competitiveness Index van WEF en deGlobal Innovation Index van Insead. Bij elkaar krijgt Zwitserland op onze meta-ranglijst dus vier punten.
Daarmee staat het land uiteraard bovenaan. De tweede plaats is voor de VS (11punten), dan komt Singapore (11 punten) gevolgd door — ex aequo — Zweden en Nederland (17 punten). Als het om concurrentie en innovatie gaat, zijn er slechts drie landen beter dan Nederland.
Ontkurken maar
Maar het kan nog mooier, want er zijn nog meer mondiale ranglijsten. De UNDPberekent jaarlijks de ‘Human Development Index’. Deze indicator kijkt naar deeconomie in veel bredere zin. Er is meer dan economische groei, vindt de UNDP. Gezondheid en onderwijs bepalen ook het ontwikkelingsniveau van een land.Nederland staat vijfde op deze lijst. Als we dit toevoegen aan de meta-lijst, stijgt Nederland naar de derde plaats, achter Zwitserland en de VS.
Ik voeg nog één ranglijst toe: die van het gelukkigste land. Want uiteindelijk dient de economie de mens en niet andersom. Uit het jaarlijkse ‘World HappinessReport’ van economen Jeffrey Sachs en Richard Layard haal ik de Happiness Ranking. Nederland staat daar met een 7de plaats hoger op dan de VS (19de), dus op de meta-lijst halen we de Amerikanen in. Alleen de Zwitsers blijven ons (ruim)voor.
De conclusie luidt: Zwitserland is het beste land ter wereld. Maar Nederland is een goede tweede. Champagne!