Liever een crisis

Wolfgang Munchau, Duitser in Britse dienst en oprichter van de gezaghebbende economische betaalsite Eurointelligence.com maakte dinsdagochtend het nieuws bekend: ‘Vanaf nu behandelen wij VW als een macro-verhaal — schade en economische impact zijn waarschijnlijk erg groot.’

Wie denkt dat het bedrog van Volkswagen vooral een probleem is voor VW-rijders, inwoners van Wolfsburg, beleggers in Volkswagen en (bovenal) astmatische stadsbewoners, vergist zich. De ontmaskering van de producent van ‘schone diesels’ heeft inmiddels macro-economische proporties aangenomen. Dit raakt ons allemaal, vreest Munchau.

Nu zal ik de laatste zijn om te beweren dat ‘dieselgate’ een klein incident is. Goede kans dat de ontdekking het VW-bedrog, een Lehman-moment voor de autosector is. Net zoals de val van Lehman Brothers in 2008 de hele bankensector ontmaskerde, kan het demasqué van de schone diesel van VW voor een revolutie in de autosector en het toezicht daarop leiden.

Maar is het daarmee ook een macro-economisch verhaal? Er komt geen nieuwe recessie omdat VW en mogelijk ook Mercedes, BMW en — wie weet — Peugeot, een paar zware kwartalen tegemoet gaan. De ECB hoeft bij de toelichting van het volgende rentebesluit geen woord aan Volkswagen te wijden. De inflatie gaat er niet door stijgen of dalen, de Europese werkloosheid schiet niet opeens omhoog en de olieprijs zal er niet door veranderen.

Waarom maakt Munchau er dan toch een macro-economisch drama van? Ik vrees dat het een gevolg is van de crisisverslaving waaraan veel economen en analisten lijden. Na zeven crisisjaren lijkt het leven zonder enorme, allesomvattende gebeurtenissen zinloos. Daarom wordt iedere kwestie direct een macro-economische context geplaatst. Volkswagen, vluchtelingen, de groeistuipen van China, de verkiezingen in Catalonië, het is pas een verhaal als we er de voorbode van een nieuwe recessie of financiële crisis in kunnen zien. Analisten en economen zijn ambulancejagers die in de slipstream van slecht nieuws op jacht zijn naar het nieuwe grote ongeluk.

Is dat erg? Ik denk het wel, want ondertussen gaat het met de Europese economie verrassend goed. De groei trekt aan en de werkloosheid daalt. Consumenten waren sinds 2011 niet zo optimistisch als nu. Het producentenvertrouwen steeg in september, tegen de verwachtingen in. De inkoopmanagers verwachten groei. Zelfs Frankrijk en Italië doen mee.

Maar de analisten somberen liever over de aanhoudende deflatie in Spanje, die consumenten theoretisch aanzet tot sparen. Dat de Spaanse winkelverkopen al twaalf maanden op rij stijgen, wordt genegeerd. Want met goed nieuws valt niet te scoren.