Lage euro, lage rente en goedkope olie kunnen Nederlandse economie extra vaart geven

(Verscheen eerder hier)

De daling van de euro zette de afgelopen dagen stevig door. Met een koers van $ 1,27 staat de wisselkoers van de Europese munt nu op het laagste peil sinds november 2012. [Inmiddels verder omlaag naar $1,25, MB]

Andermaal was het Mario Draghi die voor de depreciatie zorgde.  “De ECB staat klaar om nieuwe onconventionele instrumenten in te zetten”, zei de ECB-president in een interview met een Litouwse krant. Wat die nieuwe instrumenten precies kunnen zijn, daar ging Draghi niet op in. Maar nadat de ECB de afgelopen maanden de rente had verlaagd, een nieuw leenprogramma voor Europese banken had uitgerold en een opkoopprogramma voor ‘asset backed securities’ en pandbrieven had aangekondigd, bleef er eigenlijk nog maar één onconventioneel instrument over: het opkopen van staatsobligaties.

Lijdzaam toezien

Of het daar in Europa echt van gaat komen, is maar de vraag. Draghi zou recht tegen de noordelijke minderheid in de bestuursraad van de ECB ingaan. De Duitse en Nederlandse centrale bankiers zijn mordicus tegen het opkopen van staatsobligaties. Maar door de optie alleen maar te noemen, bereikte Draghi al zijn doel: verzwakking van de euro.

Lange tijd moest de ECB-president lijdzaam toezien hoe het opkoopprogramma van de Amerikaanse Fed de dollar verzwakte. De Amerikaanse economie groeide de afgelopen tijd stevig, terwijl die van Europa bleef kwakkelen, maar toch werd de euro steeds duurder ten opzichte van de dollar. Deze appreciatie had niets te maken met economische fundamentals en alles met het extreem ruime monetaire beleid van de Fed. In de valuta-oorlog won de Fed alle slagen.

Meer inflatie

Maar nu het opkoopprogramma van de Fed vrijwel ten einde is, ruikt Draghi zijn kans. Telkens als hij nieuw onconventioneel beleid aankondigt of zelfs maar suggereert, daalt de euro. Zo’n lage euro is precies wat Europa nodig heeft. Het maakt Europese export goedkoper en import duurder. Dat laatste drijft de momenteel veel te lage inflatie op.

Ook de Nederlandse economie kan profiteren van een goedkopere euro. Uit modelsimulaties van het Centraal Planbureau (CPB) blijkt dat een 5% lagere eurokoers de economie ruim een half procentpunt extra groei kan opleveren. In het jaar na de depreciatie loopt dat zelfs op naar een kleine anderhalf procentpunt.

Meevaller

In de Macro Economische Verkenningen (MEV), die op Prinsjesdag verscheen, gaat het CPB ervan uit dat de eurokoers volgend jaar op $ 1,35 zal liggen. Dat is 5% boven de huidige koers. Het CPB is daarmee behoorlijk conservatief. Als Draghi de euro omlaag blijft praten, zit er een flinke potentiële meevaller voor de Nederlandse economie in.

 Schermafbeelding 2014-10-06 om 09.43.57

Overigens moet de Fed dan niet al te hard op de rem trappen. Als het Amerikaanse monetaire beleid echt snel wordt verkrapt, is het effect van de lage euro op de Nederlandse economie een stuk kleiner, zo blijkt uit de modelsimulaties. Maar tot nu toe lijkt het er niet op dat Fed-president Janet Yellen van plan is de monetaire teugels extra krachtig aan te halen.

Lange rente

Het Planbureau maakt in de laatste MEV nog enkele conservatieve veronderstellingen. Zo gaat men ervan uit dat de lange rente volgend jaar 1,8% bedraagt. De huidige 10-jaarsrente staat maar net boven de 1%. Als die rente in 2015 zo laag blijft, zou de economische groei — alweer op basis van modelsimulaties door het CPB zelf — wel eens pakweg een kwart procentpunt hoger kunnen uitvallen. Dat zou dan vooral door een extra investeringsgroei, van misschien wel 2,5%, komen.

Schermafbeelding 2014-10-06 om 09.44.04

Ook de olieprijs wordt in de MEV behoorlijk hoog ingeschat. Het CPB verwacht dat een vat Brentolie volgend jaar gemiddeld $ 107 kost. Op dit moment betaal je voor een vat ruwe Noordzee-olie slechts $ 97. Dat voordeel van $ 10 zou de economische groei in 2015 met 0,2 procentpunt kunnen aanwakkeren.

Schermafbeelding 2014-10-06 om 09.44.13

Het is allemaal geen exacte wetenschap, maar opgeteld zou de Nederlandse economie in 2015 een kleine procent extra kunnen groeien, als de dollar, rente en olieprijs op het huidige niveau blijven. We krijgen dan niet de geraamde 1,25%, maar meer dan 2% groei.