Kiezersbedrog

Alleen Geert Wilders kwam in 2010 nog sneller terug op zijn verkiezingsprogramma. Toen de PVV-leider liet weten dat het handhaven van de AOW-leeftijd op 65 toch géén breekpunt was, waren de stembussen nog maar een half etmaal dicht.

Het Griekse Syriza doet het iets langzamer, maar niet veel. Op de website van het linkse, New Yorkse tijdschrift Jacobin, waar de overwinning van Syriza werd gevierd als de beste kans van links in een generatie, schreef Stathis Kouvelakis, lid van het Centraal Comité van Syriza, daags na de verkiezingen een opvallend artikel.

Eerst betreurt en verklaart de Griekse hoogleraar Politieke Theorie aan het King’s College in Londen in dat artikel het feit dat Syriza geen absolute meerderheid in het Griekse parlement behaalde. Vervolgens schopt hij met een ferme trap de financiële poten onder het verkiezingsprogramma van zijn partij vandaan.

Kouvelakis schrijft op Jacobin(motto: ‘Reason in Revolt’): ‘Het zal nu snel duidelijk worden dat het financiële plan is gebaseerd op overoptimistische schattingen (of zelf op gewoonweg verkeerde schattingen)’.

Overoptimistisch of verkeerd. Dat is niet de typering van een zure rechtse criticaster van het programma van de Linkse Hoop van Europa. Nee, het komt uit de pen van een prominent lid van de partij zelf. Syriza heeft prachtige plannen, maar een financiële onderbouwing ontbreekt. Dat hadden de 2,2 miljoen Grieken die op de partij stemden vast graag al voor de verkiezingen geweten.

Aan de andere kant: ze hadden voor die wetenschap nauwelijks een inspanning hoeven te doen. Je hoefde het verkiezingsprogramma van Syriza maar ruwweg te scannen om te zien dat er vooral veel over de bijna € 12 mrd aan extra uitgaven, belastingverlagingen en nieuwe investeringsfondsen werd geschreven, maar bedroevend weinig over de financiële dekking van deze plannen.

Een detail, dachten de kiezers. Dat komt wel goed, beloofde Syriza, want we gaan stevig heronderhandelen met Europa. De schuld wordt doorgestreept, het reddingsplan wordt verlengd, de hervormingsagenda draaien we terug en uit de Europese subsidiepotten stromen automatisch extra miljarden naar Griekenland toe.

Dat zijn de verwachtingen waarmee de nieuwe Griekse minister van financiën, de econoom Yanis Varoufakis, straks aanschuift aan de onderhandelingstafel in Brussel. Aan eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem de taak om uit te leggen dat een echte schuldsanering er niet nogmaals in zit voor de Grieken en dat de hervorming van de Griekse economie nog lang niet klaar is.

Hopelijk doet Varouflakis net zo snel afstand van de onhaalbare eisen van Syriza, als de partij haar financiële onderbouwing aan de wilgen hing. Anders gaat Dijsselbloem een zeer vervelende tijd tegemoet — en het eurogebied ook.

(Verscheen hier op 27 januari 2015)