Kamp kiest het nieuwe Google

U wist het misschien niet, maar u bent een venture capitalist. U weet wel, zo’n snelle durfinvesteerder die speurt naar de Google’s, Facebooks en ASML’s van de toekomst. U verstrekt risicodragend kapitaal en stuwt zo de groei van de Nederlandse economie.

Wist u niet dat u dat deed? Dat kan kloppen, want de dagelijkse leiding van uw investeringsfonds is in handen van minister Kamp van Economische Zaken. Via zijn Dutch Venture Initiative (DVI) steekt u € 150 mln aan belastinggeld in innovatieve bedrijven in Nederland. Het DVI is een antwoord van Kamp op het gebrek aan risicokapitaal uit private bronnen. Sinds de kredietcrisis is het financieren van bedrijven blijkbaar een overheidstaak geworden.

Dat is wel even slikken voor een econoom. Een overheid die goede van slechte bedrijven kan onderscheiden, die de toekomstige successen kan voorspellen en blijkbaar weet welke kant het opgaat met de technologie, daar geloofden we toch niet meer in?

Voor een innovatieve economie heb je juist geen actief kiezende overheid nodig, vonden economen altijd. De overheid moet zorgen voor goede scholing, een degelijk wetenschapsbeleid en voor een betrouwbaar rechtssysteem dat eigendomsrechten garandeert. Na het scheppen van die randvoorwaarden moeten de ministers en ambtenaren een stap terug doen en met de armen over elkaar bewonderend kijken hoe de innovatiemachine van het vrije kapitalisme aan het werk gaat. Uitvinders bedenken fantastische producten, durfkapitalisten steken er risicodragend kapitaal in, consumenten kiezen precies wat ze willen en nodig hebben. De economie groeit en de welvaart stijgt, juist omdat de overheid zich er niet mee bemoeit.

Opgeleid in de jaren negentig, ben ik ook van die school. In het verleden verdiende ik een leuke journalistieke boterham met het schrijven van stukjes over onzinnige subsidies en misplaatst technologiebeleid. Nu hadden de meeste van de subsidies die het ministerie van EZ aan het bedrijfsleven uitdeelde, ook nauwelijks een betere wetenschappelijke onderbouwing dan homeopathie of bach-druppels, dus ik sta daar nog achter. Maar sinds de crisis waait de wind toch duidelijk uit een andere hoek.

Vorig jaar jaar verscheen The Entrepreneurial State van de Italiaanse econome Mariana Mazzucato. Het boek won in 2014 de Statesman Prize voor het beste politiek-economisch boek, en versloeg het tevens genomineerde Capital van Thomas Piketty. Volgens Mazzucato moet de overheid niet langer aan de zijlijn staan, maar de aanvoerder worden van het innovatieteam en innovatie financieren en initiëren.

Ik heb haar boek met rode oortjes gelezen. Maar moet er nog wel aan wennen. De overheid, die nog geen ICT-project met succes kan afronden, weet die echt beter welke technologie gaat winnen en welk innovatief bedrijf de nieuwe Google wordt? Ik houd mijn hart vast.

(column verscheen eerder in FD)