De meevaller van 2021: hoogste economische groei van deze eeuw?

De decemberraming van vorig jaar was een novemberraming. Het Centraal Planbureau kwam wat eerder met de traditionele vierde prognose voor de economie, omdat Nederland dat najaar toch weer in een nieuwe coronagolf was beland. De economische groei zou daardoor in 2021 wat lager uitkomen, op 2,8%, dacht het CPB. Maar als ook in dat jaar steeds lockdowns nodig waren, kon dat zelfs ruim een half procent krimp worden.

Inmiddels weten we dat die lockdowns inderdaad ook in 2021 nodig waren. Winkels moesten dicht en er kwam zelfs even een avondklok. Nu, aan het einde van weer een coronajaar, zijn opnieuw maatregelen nodig. Maar hoewel het coronanieuws telkens tegenviel, zat het economisch juist mee. In plaats van krimp kregen we uitbundige groei. De economie leek minder vatbaar voor het virus. Dit jaar zal het bruto binnenlands product met 3,9% groeien, voorspelde het Planbureau op Prinsjesdag.

Zit er misschien nog meer in het vat? Dat zou goed kunnen, want in het derde kwartaal groeide de economie weer harder dan gedacht. Komt de groei voor heel 2021 straks misschien zelfs boven de 4% uit? Wie voor antwoord op die vraag smachtend uitkijkt naar de vierde raming van het CPB, die zal teleurgesteld worden. Want dit jaar komt er geen decemberraming. En ook geen novemberraming.

Het CPB heeft de vierde prognose geschrapt, zo viel begin dit jaar al uit het Werkprogramma van het Planbureau op te maken. Men wil zo meer ‘ruimte creëren voor modelontwikkeling en onderzoek’. Voortaan dus maar drie prognoses per jaar. Of zelfs twee, als ook de juniraming wordt geschrapt.

Nou speelde de decemberraming niet echt een rol in de begrotingsvoorbereiding van de regering, dus we kunnen waarschijnlijk wel zonder. Maar dit jaar is het toch jammer: we hadden, te midden van alle slechte berichten over stijgende besmettingen en afgeschaalde zorg, wel wat positief economisch nieuws over nog hogere groei in 2021 kunnen gebruiken.

Als het CPB het niet doet, moeten we zelf maar gaan rekenen. Gelukkig is dat niet al te ingewikkeld, want er is al veel bekend over de groei in 2021. Het jaar begon met een kleine procent krimp in het eerste kwartaal, veroorzaakt door de zware lockdown in die maanden. Daarna volgde een prachtig tweede kwartaal met een uitzinnige 3,8% groei, gevolgd door 1,9% in het derde kwartaal.

Zelfs als het bbp in het huidige, vierde kwartaal helemaal niet meer toeneemt, komt Nederland voor het hele jaar op 4,4% groei uit. Dat is ruim meer dan 3,9% waar het CPB in september nog mee rekende. Mocht de economie door de coronamaatregelen in het huidige kwartaal toch weer gaan krimpen, bijvoorbeeld met pakweg 1%, zoals begin dit jaar, dan blijft er toch nog 4,2% bbp-groei over voor het hele jaar.

Maar waarschijnlijker is het scenario dat ook in het vierde kwartaal sprake blijft van groei. Wordt die 1%, dan eindigt de jaargroei op 4,7%. Krijgen we 2% in het vierde kwartaal, dan tikt de groei voor heel 2021 zelfs de 5% aan.

Dat laatste is zeker niet onmogelijk. Maar wel ongelooflijk, want die 5% zou de hoogste groei van deze eeuw zijn. Slechts drie keer in de afgelopen vijftig jaar groeide de Nederlandse economie met 5% of meer. Dat was in 1971, 1973 en 1999.

Ook in het pessimistische scenario, als de jaargroei blijft steken op 4,2%, beleven we een historisch jaar. Sinds 2000 is zo’n groeicijfer niet meer voorgekomen en in de afgelopen halve eeuw slechts negen maal.

Nee, ik beweer hiermee niet dat de economie in alle sectoren als een zonnetje draait. Er zijn ondernemers zat die ondanks de macro-economische groei zwaar in de problemen zitten door corona. En aan de andere kant is ook duidelijk zichtbaar dat het razendsnelle herstel de economie uit z’n scharnieren dreigt te trekken. Er zijn overal tekorten en prijzen schieten omhoog. Best mogelijk dat we volgend jaar denken: waren we in 2021 maar wat minder snel gegaan.

Zo zijn er nog wel meer kanttekeningen te maken bij de uitzonderlijk hoge economische groei van dit jaar. En die zouden de economen van het Planbureau in hun november- of decemberraming ook allemaal netjes gemaakt hebben. Maar ik kijk wel mooi uit. Restaurants moeten vroeg dicht, vuurwerk wordt verboden, laten we dan in elk geval nog van de economische meevallers genieten.

FD