Snel dalend producentenvertrouwen, stagnerende industriële productie, tegenvallende exportcijfers en inflatie die maar niet wil aantrekken, de foto van de Europese economie ziet er niet al te fraai uit. Tel daar nog bij op: een ontsporende brexit, de handelsoorlogen van Trump en politieke onzekerheid in Duitsland, en een Europese recessie lijkt onvermijdelijk.
Zou kunnen. Maar bovenstaande beschrijving gaat niet over nu, het is een samenvatting van een column die ik begin dit jaar schreef. De eerste twee maanden van 2018 vielen zo ongeveer alle indicatoren tegen. Het jaar ging matig van start en ik stelde de vraag: ‘Is de ‘euroboom’ alweer voorbij?’
‘Nu 2018 bijna voorbij is, zijn de spoken van een klein jaar geleden terug. En ze zien er nog wat enger uit’
Inmiddels weten we het antwoord: nee, begin dit jaar was de hoogconjunctuur nog niet voorbij. Vertrouwenscijfers veerden weer op en de economie bleef gestaag doorgroeien. De Europese industrie herstelde, de inflatiekwam even boven de 2% uit ende Europese werkloosheid daalde naar het laagste percentage in tien jaar.
Maar nu 2018 bijna voorbij is, zijn de spoken van een klein jaar geleden terug. En ze zien er nog wat enger uit. Het Duitse producentenvertrouwen is in december voor de vierde maand op rij gedaald. De inkoopmanagers laten het kopje hangen. En ook de laatste groeicijfers vielen behoorlijk tegen. In Duitsland was in het derde kwartaal zelfs sprake van krimp.
Om het nog griezeliger te maken: de onzekerheid rond brexit is nu een stuk groter dan begin dit jaar. Toen vreesde men een ‘harde brexit’. Over een ‘no-deal-brexit’ waarbij het Verenigd Koninkrijk per 29 maart 2019 pardoes uit de EU valt, had bijna niemand het. Trumps handelsoorlog met China was begin dit jaar niet meer dan een tarief op zonnepanelen en wasmachines. Inmiddels valt ongeveer de helft van de Chinese export onder het strafregime en heeft China teruggeslagen met eigen tarieven. Europese staal kon in januari nog zonder 25% importtarief de VS in.
De vraag kan dus opnieuw, en ditmaal op iets luidere toon, gesteld worden: ‘Is de euroboom alweer voorbij?’ Dit soort vragen zijn veel makkelijker te stellen dan te beantwoorden. Economen zijn nu eenmaal niet goed in het voorspellen van omslagen in de conjunctuur. Dat klinkt als een slap excuus, maar is nu eenmaal zo.
Wat economen wel kunnen is de verwachting uitspreken dat de groei volgend jaar wat lager uitvalt omdat de arbeidsmarkt erg krap begint te worden, zoals De Nederlandsche Bank deze week deed. Die voorspelling durf ik ook wel te doen.
Maar of de economie in 2019 echt om gaat slaan? Of we misschien een nieuwe recessie krijgen? Het ziet er een beetje eng uit. Verder kom ik nog niet.