‘Als het meezit, kunnen we rond 4 januari beginnen met vaccineren’. Met die woorden kondigde minister Hugo de Jonge dinsdag een ‘nieuwe fase in de crisis’ aan. Natuurlijk, vaccins moeten nog worden goedgekeurd en in het begin zullen er maar weinig doses beschikbaar zijn, maar het einde van de corona-epidemie lijkt in zicht. In de VS durven experts zelfs te hopen op groepsimmuniteit in mei 2021.
Ervan uitgaande dat dit optimisme gegrond blijkt, wat betekent dat dan voor het huidige beleid? Bij het ‘licht aan het einde van de tunnel’, ziet dat er wellicht anders uit. Hier vier zaken die we nu moeten heroverwegen.
Allereerst de lockdownmaatregelen. Met het einde in zicht kan de overheid harder ingrijpen om de besmettingsgraad omlaag te brengen. Een van de redenen om dat niet te doen was immers dat we niet wisten hoelang de maatregelen zouden moeten duren. Door de vaccins verschuift de afruil tussen de kosten en de baten van de lockdown. We mogen bedrijven en consumenten wat meer pijn doen, als daarmee de laatste loodjes voor kwetsbare groepen lichter worden.
‘Willen we niet terug naar een land vol files? Maak dan nu een start met rekeningrijden’
Daarbij hoort natuurlijk wel dat die bedrijven ruimhartig worden gecompenseerd. Afbouw van de steunmaatregelen, zoals die nu gepland staat, moet worden heroverwogen. Het gevaar dat daardoor de noodzakelijke herstructurering van de economie op de lange baan wordt geschoven, is minder groot. Die afrekening kunnen we uitstellen tot in of na de zomer. De zombies mogen nog een paar maanden rondwandelen.
Wat ook heroverweging verdient is het idee dat we werklozen massaal moeten omscholen. Dat was gebaseerd op de hypothese dat sommige sectoren langdurig last houden van de pandemie. Maar als volgend jaar de cafés weer vol mogen stromen en de tafeltjes in de restaurants weer strak tegen elkaar worden geschoven, moeten er nog wel obers en koks zijn. Voor de crisis stond het aantal vacatures in de horeca op recordstand, die krapte komt vast weer terug, dus omscholen van horecapersoneel lijkt niet zo slim, gebruik de komende maanden liever voor bijscholing. Hetzelfde geldt mogelijk voor de reissector. Als genoeg mensen gevaccineerd zijn hebben we weer piloten en stewardessen nodig.
Tenzij de overheid nu actie onderneemt om de gewenste gevolgen van de epidemie te fixeren. Moeten we straks ook minder vliegen? Pak dat dan nu aan, bijvoorbeeld via hogere ticketbelasting. Willen we niet terug naar een land vol files? Maak dan nu een start met rekeningrijden. Wordt thuiswerken een blijvertje? Regel dat nu in de cao’s, want als iedereen gevaccineerd is gaan we anders gewoon terug naar de oude normaal.