Virtuele nepeconomie

Neppubliek in Spaanse stadions? De mannen van Studio Sport zijn er opvallend positief over. In La Liga spelen de voetbalteams weer, maar blijven de tribunes leeg. Dat staat ongezellig op tv, dus monteert men een soort digitaal publiek in clubkleuren op de lege stoeltjes. Een technicus start op het juiste moment stadionvullend geluid van opwinding, teleurstelling en blijdschap in.

Totaal nep. En journalistiek nogal dubieus. Maar in de Voetbalpodcast van de NOS zijn ze er mild over. ‘Zo’n wedstrijd voelt veel natuurlijker aan als je dat omgevingsgeluid hebt en op de achtergrond wat ziet bewegen’, legt een van de sportjournalisten uit. ‘Het is een vorm van klantenbinding’, zegt een ander. Volgend jaar in de Eredivisie?

‘Wat we tijdens corona gewoon gaan vinden, leren we misschien wel nooit meer af’

Nood breekt wet. Maar Arno Vermeulen en zijn mannen zien volgens mij iets over het hoofd: wat gebeurt er na corona? Gaan de digitale foefjes dan weer de kast in? Vast niet. Halflege tribunes van middenmoters voelen ‘natuurlijker’ aan met extra virtuele toeschouwers. De matte sfeer bij een 0-0 wedstrijd wordt opgepept met vrolijke digitale spreekkoren. Zijn er oerwoudgeluiden te horen? Dan starten we een toffe sfeeractie in. En een vuile overtreding verdwijnt achter een knappe schaar van de rechtsbuiten, die nooit heeft plaatsgevonden.

Wat we tijdens corona gewoon gaan vinden, leren we misschien wel nooit meer af. De overheid als redder van de werkgelegenheid, bijvoorbeeld. Liefst 144.000 bedrijven maken gebruik maken van de NOW-regeling. De verborgen werkloosheid is enorm, maar we zien het niet omdat het kabinet virtuele banen op de lege arbeidsmarkt projecteert. Het geweeklaag van werklozen verdwijnt achter een opgewekt geluidsfragment van tevreden personeel. De NOW is nu goed verdedigbaar, maar zal de overheid in de volgende ‘gewone’ recessie niet weer naar dit instrument grijpen?

Dat geldt ook voor de staatsgaranties en belastingmaatregelen waarmee de facto failliete bedrijven virtueel in leven worden gehouden. Prima in coronatijd, maar in de toekomst erg verleidelijk om de kiezer mee te paaien. Of neem het nieuwe idee dat de overheid geen bindende budgetrestrictie meer heeft. De staatsschuld mag oplopen want in het ECB-stadion is het digitale bier altijd gratis. Het houdt de sfeer er in tijdens de coronacrisis, maar hoe draaien we die virtuele biertap ooit weer dicht?

Alleen duidelijke afspraken kunnen redding brengen. Over het journalistieke principe dat we alleen uitzenden wat er echt gebeurt. En over het economische principe dat de overheid terugtreedt zodra dat weer kan. Zonder zulke principes krijgen we de wereld van voor corona nooit meer terug.

(FD)