Puber Europa

Europese leiders staan voor een belangrijk besluit: doen ze het alleen, of toch met elkaar. Het is een moeilijke keus die we tot voor enkele dagen altijd handig wisten te omzeilen. Tot afgelopen weekend hoefden we niet te kiezen tussen ‘samen’ of ‘alleen’. Want er was altijd nog een derde optie: ‘We doen het een beetje samen en een beetje alleen, zodat we een krachteloze unie van verdeeldheid en eigenbelang vormen, maar dat geeft niet, want uiteindelijk zorgen de Amerikanen wel voor een wereldorde die stabiliteit en welvaart voor ons garandeert’.

De Amerikanen organiseerden een wereld met multilaterale handelsovereenkomsten, waar onze bedrijven vol van konden profiteren. Hun militaire macht en atoomparaplu zorgden voor een (min of meer) gewapende vrede. En de Amerikaanse steun aan allerhande internationale organisaties en overleggen (IMF, VN, WTO, G7, et cetera) bracht de wereld als geheel een heel klein beetje dichter bij elkaar.

Natuurlijk, dit is een rooskleurig beeld van de internationale politiek van voor Donald Trump. Maar in elk geval gaf de hegemonie van de VS, Europese politici altijd het geruststellende gevoel dat het niet zoveel uitmaakte dat ze politieke prutsers waren die het EU-project keer op keer in het rulle zand lieten vastlopen. In een wereld waarin de dominante Amerikanen onze vrienden waren, konden Europeanen hun tijd verdoen met onderling ruzie maken over landbouwsubsidies, begrotingsregels en immigratie.

Ze konden ongestraft de oplossing van ieder urgent probleem tot in de oneindigheid uitstellen en over iedere onbeduidende hervorming tot in lengte van jaren strijd voeren. Dankzij vadertje VS hing Europa decennia lang de verveelde puber uit, die van iedere discussie een diep-principiële strijd maakt, maar ondertussen nooit een keer uit z’n bed komt en gewoon even z’n kamer opruimt.

Tot deze week. Trump luidde in Canada en Singapore onze ‘wake-up call’. Nu weet Europa dat vader VS het gezin verlaten heeft, en met z’n nieuwe Koreaanse vriendin ineen caravan is vertrokken naar een onbekend trailerpark. De Europese kinderen blijven in verwarring achter.

In het Amerika van Trump zijn oude bondgenoten vijanden geworden, die met hun superieure exportproducten de Amerikaanse economie proberen te vernietigen. Met zulke landen wil Donald Trump echt geen G7 succesvol afsluiten. Dat soort landen verdienen een handelsoorlog. Zijn nieuwe maatje is Kim Jong-un, de dictator die tegenstanders laat kapotschieten met luchtdoelraketten en zijn burgers martelt en uithongert. ‘Hij heeft een geweldige persoonlijkheid’, zegt Trump. ‘Het is een grappige vent. Hij houdt van zijn bevolking.’

Driekwart eeuw na de Tweede Wereldoorlog moet Europa eindelijk weer op zichzelf vertrouwen. Want zoals politieke analisten eerder al concludeerden: Trump is geen oorzaak, maar een gevolg van de veranderde rol van de VS. Europa moet nu kiezen: alleen, of met elkaar?