Polder kiest voor bizar HelloFresh-pensioen met kans op een lege maaltijdbox

Verderop mijn recensie van het conceptpensioenakkoord tussen werkgevers en vakbonden dat deze week uitlekte, maar eerst een ander onderwerp: hoe doen we de boodschappen voor de avondmaaltijd?

Er zijn twee opties: we kunnen gewoon naar de groentewinkel gaan, onze keuze maken en vervolgens met zelf meegebracht geld betalen. Maar we kunnen ook een abonnementje bij HelloFresh nemen of bij zo’n andere bezorger van maaltijdboxen, en ons zorgeloos de ingrediënten voor de maaltijd laten bezorgen. Dan moeten we wel iedere week een vast bedrag betalen, maar in ruil daarvoor krijgen we de harde belofte dat er iedere dag eten op tafel staat.

Tenminste, zo werkt dat nu met die maaltijdboxen. Stelt u zich eens voor dat werkgevers en werknemers de koppen bij elkaar steken en – na drie jaar onderhandelen – een ‘boodschappenakkoord’ sluiten. Daarin wordt geregeld dat de harde belofte van eten op tafel niet langer geldt. In plaats daarvan komt er een inspanningsverplichting van HelloFresh om u te voeden, mits er voldoende ingrediënten op voorraad zijn bij het bedrijf. Zo niet: dan heeft u pech. En honger.

Zou u zonder de harde belofte nog een abonnement willen op de maaltijdbox? Ik denk het niet. U loopt voortaan wel weer naar de groenteboer en rekent het bloemkooltje zelf af. Maar dan heeft u buiten de wetgever gerekend. Contributie betalen is inmiddels verplicht geworden. Iedereen die wil eten moet een abonnement bij HelloFresh of een van de andere dozenbezorgers afsluiten. Dat staat dan in de wet.

Onzin natuurlijk. Zo zal het nooit werken met maaltijdboxen. Maar zo is het straks wel geregeld met uw pensioen. Als werknemers en werkgevers hun zin krijgen wordt de harde belofte van een nominale pensioenuitkering vervangen door een zachte inspanningsverplichting van pensioenfondsen. U krijgt waarschijnlijk uw pensioen nog wel, maar alleen als er genoeg geld in kas zit. Zo niet: dan heeft u pech.

Nu was het altijd al de bedoeling van de pensioenhervorming om de harde beloftes uit het systeem te halen, want de toekomst is onzeker en harde beloftes blijken vaak schijnbeloftes. Maar het was tegelijkertijd de bedoeling om over te gaan naar persoonlijke pensioenpotten (collectief beheerd, uiteraard). Dergelijke potten zijn te vergelijken met bloemkool kopen bij de groenteboer: je weet wat je krijgt. Maar persoonlijke potten worden in het pensioenakkoord, dat deze week via de Telegraaf uitlekte, uitgesloten. Daarmee krijgen we dus een HelloFresh-zonder-beloften-pensioen. We moeten premie betalen, maar wat krijgen we daar eigenlijk voor terug? Geen belofte van een pensioenuitkering, maar ook geen eigen spaarpot. Waar sparen we dan eigenlijk voor? Ik zou het niet weten.

Toch staat het plan met instemming van de vakbonden in het conceptakkoord. Dat komt, denk ik, omdat de bonden hopen dat zonder de harde pensioenbelofte niet meer hoeft te worden gekort en wel weer kan worden geïndexeerd. Want zonder belofte kan de rekenrente omhoog, is het idee. Harde beloftes moet je echt kunnen waarmaken, dus de bijbehorende dekkingsgraad moet worden berekend met de risicovrije rente. Maar zachte beloftes zijn een gok, en daar hoort een hogere rente bij. Hogere rekenrente betekent een hogere dekkingsgraad, dus er is opeens geld genoeg voor indexatie!

Hiernaast heb ik deze gedachtegang schematisch proberen weer te geven. Door over te gaan op zachte beloftes, kunnen de harde beloftes aan huidige ouderen worden waargemaakt. Wie expliciet minder belooft, kan impliciet meer beloven. Welkom in het knotsgekke pensioendebat.

 

Vooral jongeren moeten zich zorgen maken over de situatie die dreigt te ontstaan. Want er komt door de handige truc met zachte beloften en hogere rekenrente natuurlijk geen cent extra in de pensioenfondsen. Wat wel gebeurt is dat het risico op een lege maaltijdbox, waar wel abonnementsgeld voor is betaald, wordt verschoven van oud naar jong.

(FD)