Wild was de verkiezingstijd. Maar na weken van politiek exhibitionisme volgt nu een periode van introverte stilte. De formatie is begonnen en deze paringsdans der partijen vindt het best binnenshuis plaats, in een mooie zaal ergens in het gebouw van de Tweede Kamer, zonder microfoons en camera’s.
Begrijpelijk, want het bouwen van een coalitie van vier partijen is al moeilijk genoeg. Pottenkijkers en wijsneuzen van buiten zorgen alleen maar voor afleiding en onnodige onrust. Formeren doe je in stilte, zonder uitgebreide persconferenties en openhartige interviews.
Bij de aanbieding van het boek Kabinetsformaties 1977-2012 vatte de voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib, het fragiele formatieproces fraai samen: ‘Het is een organisch, interactief en dynamisch proces, waarbij het één voortbouwt op het ander, soms heel voorspelbaar, soms met onverwachte wending.’
Stilte, niet storen, hier wordt een coalitie in elkaar gepuzzeld. Pas als het regeerakkoord geschreven, gestempeld en ondertekend is, komen de lijsttrekkers weer naar buiten. Wie eerder met de pers praat is af.
Maar hoe logisch die regel ook is, er moet een uitzondering mogelijk zijn. Wat nou als er een maatschappelijk probleem is dat eigenlijk niet op het Haagse paringsritueel kan wachten? Wat als er burgers zijn die hun inkomen, hun werk, hun bestaan bedreigd zien worden, zonder dat het demissionaire kabinet er iets aan wil of kan doen? En wat als de oplossing voor het acute probleem simpel is, en in het regeerakkoord zeker zal worden opgelost? Kan er dan niet een uitzondering worden gemaakt op de omerta van het formatieproces?
Ik denk het wel. Daarom informateur, lijsttrekkers en secondanten, onderbreek deze week nog het overleg voor een speciale, superkorte persconferentie! Vraag Gert-Jan Segers van de ChristenUnie er voor de zekerheid ook bij, want als de huidige formatiepoging klapt, komt hij in beeld. Lees vervolgens deze korte verklaring voor:
‘Wij, de partijen betrokken bij de formatie, beloven en verklaren dat in het toekomstige regeerakkoord een passage komt waarmee de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) wordt geschrapt. Het huidige kabinet heeft deze wet, die vele zzp’ers het werken onmogelijk maakt, slechts in de ijskast gezet en heeft beloofd de regels tot 1 januari 2018 niet te handhaven. Maar die maatregel is onvoldoende gebleken, want bedrijven blijven onzeker over het inhuren van zelfstandigen. Om onnodige inkomensderving en leed bij zzp’ers te voorkomen, zijn alle vier bij de formatiebesprekingen betrokken partijen, plus de ChristenUnie nu reeds overeengekomen dat de wet DBA uit de ijskast en in de vuilnisbak gaat. We gaan nadenken over vervanging van de wet, maar tot dat moment gelden alle oude VAR’s weer. Zelfstandigen kunnen weer aan het werk. Wij gaan verder met formeren. Dank u wel.’