Monopolie-geld

Wat zou Friedrich Hayek van de Libra vinden? De Oostenrijkse econoom is alweer een kwart eeuw dood, dus we kunnen hem niet vragen naar zijn oordeel over de nieuwe munt van Facebook. Maar hij zou vast enthousiast zijn. Een privaat bedrijf dat uit puur winstbejag een internationaal bruikbare valuta uitgeeft, dat is precies wat het kapitalisme nodig heeft.

‘Bruikbaar geld kan alleen ontstaan vanuit eigenbelang, niet vanuit goedwillendheid’, schreef de econoom. ‘We hebben altijd slecht geld gehad omdat het private ondernemingen niet is toegestaan om ons beter geld te geven’. In zijn boek ‘Denationalisation of Money’ uit 1976 legt hij uit hoe dit zou werken.

Als meerdere bedrijven een eigen munt op de markt brengen, dan heeft de consument wat te kiezen. Welke munt zal men willen accepteren als betaling? Welk geld heeft men graag in de spaarpot? Dat is de valuta die het meest waardevast is. Hoe lager de inflatie, hoe bruikbaarder de munt. Concurrentie tussen munteenheden zal zorgen dat het beste geld wint. De vrije markt is daardoor een betere inflatiebestrijder dan de centrale bank.

‘Facebook en vrije concurrentie, die twee kunnen niet tegelijk in hetzelfde universum bestaan’

Facebook-baas Mark Zuckerberg zou de ultieme aanvoerder zijn van Hayeks ‘Free Money Movement’, die wereldwijd de noodzaak voor de denationalisering van geld aan de man moet brengen. Als je Trump kunt laten winnen en brexit kunt veroorzaken, is het verkopen van een inflatieloos monetair systeem een fluitje van een cent.

Facebook had z’n munt niet de Libra moeten noemen, dat is een veel te bravige naam voor zo’n revolutionaire munt. De Hayek, is een veel betere naam. Mits Zuckerberg bereid is om het gehele plan-Hayek uit te voeren. Dus ook het essentiële onderdeel: concurrentie tussen private munten. Met een privaat muntenmonopolie zijn we alleen maar verder van huis. Er moet dus ook een Google-munt komen en een Amazon-munt. Bol.com moet in Nederland aan de slag, en anders is het wel wat voor Adyen. Alleen met een strijd op leven en dood tussen een groot aantal commerciële munten, kan de inflatieloze wereld werkelijkheid worden.

Dat wordt ‘m dus niet. Facebook en vrije concurrentie, die twee kunnen niet tegelijk in hetzelfde universum bestaan. Zuckerbergs bedrijf doet er juist altijd alles aan om marktmacht te krijgen en te behouden. De eigen munt is alleen maar bedoeld om dat monopolie nog verder uit te rollen. Hayek had een bloedhekel aan dit soort bedrijven en zag als rasliberaal zelfs een rol voor de overheid om monopolies te beteugelen.

Met andere woorden: privaat geld is een prachtig idee. Zolang het maar niet van Facebook is.

 

(FD)