May verprutst brexit

Volhardend is ze. Na iedere politieke nederlaag gaat ze telkens weer stoïcijns door op de ingeslagen weg. Theresa May heeft misschien nog niet de oplossing voor brexit gevonden, haar onverstoorbaarheid en ijver verdienen in elk geval respect, toch?

Dit soort vriendelijke teksten kom ik al vaker tegen. Maar kom op zeg, respect voor May? Dat is wel het laatste waar de blunderende Britse premier aanspraak op kan maken. Ik ga hier niet beweren de finesses van de Britse politiek te doorgronden, maar als econoom heb ik de brexitperikelen de afgelopen jaren wel intensief en met groeiende verontrusting gevolgd. Je hoeft geen politicoloog te zijn om te zien dat May er een enorme puinhoop van heeft gemaakt.

‘Politiek en bevolking zijn tot op het bot verdeeld. Het VK koerst af op een brexit zonder deal’

Met nog maar enkele dagen te gaan tot de afgesproken (en inmiddels twee weken uitgestelde) brexitdatum, is er in het Verenigd Koninkrijk nog niet het begin van een idee over hoe het vertrek uit de Europese Unie er uit moet zien. Laat staan over wat er daarna moet komen. Politiek en bevolking zijn tot op het bot verdeeld. Het VK koerst af op een brexit zonder deal, waarvan ook een land als Nederland buitengewoon veel schade zal ondervinden.

Ja, dat is allemaal voor een groot deel de schuld van May. Want zij was het die na de referendumuitslag besloot om voor een harde brexit te gaan. Zij kleurde de ‘rode lijnen’ die de uittredingsonderhandelingen zo moeilijk maakten: geen deelname aan interne markt of douane-unie, geen vrij verkeer van personen en geen rol voor Europese rechters. Hiermee was de kans op een zachte brexit verkeken. Tegelijkertijd vond ook May dat de grens tussen de EU en Noord-Ierland open moest blijven. Een harde brexit met een open Ierse grens, dat valt simpelweg niet te combineren. Wie het onmogelijke eist en daar vervolgens tegen beter weten in aan blijft vasthouden, is niet onverstoorbaar of volhardend, maar gewoon koppig en hardleers.

Maar wat had May anders moeten doen? Ze had de uiterst nipte overwinning van ‘Leave’ niet moeten interpreteren als een mandaat voor een harde brexit, maar juist voor een uiterst zachte variant. Als de bevolking zo verdeeld is, moet een politicus op zoek naar de middenweg. Dus wel uit de EU, maar met zo min mogelijk schade voor de relatie met de unie. Ze was dan uitgekomen op een soort Noorwegen-variant, waar de gemiddelde Brit uiteindelijk prima mee had kunnen leven. En de EU ook.

Maar May nam een andere afslag. Ze sloot haar oren voor het redelijke midden, en ging in zee met de fanatiekste brexiteers. Misschien dat juist die haar de komende dagen als premier zullen wippen. Ik zal er geen traan om laten.

(FD)