De herstelontkenners krijgen het al moeilijker. Al een paar maanden worden zij dagelijks overspoeld met fraai economisch nieuws. De export trekt flink aan, Nederlandse bedrijven investeren weer en consumenten lopen voor het eerst sinds jaren weer opgewekt de winkel in. Het is niet alleen kijken, maar nu ook echt kopen.
In het laatste kwartaal van 2014 groeide de economie met 0,8%, zo maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) donderdag bekend. Het was de snelste groei in vier jaar.
Met die 0,8% kwartaalgroei doen we het zelfs beter dan andere landen in West-Europa. Duitsland en Spanje komen met 0,7% nog het dichts in de buurt. De Britse economie groeide eind vorig jaar met 0,5%. Terwijl Frankrijk en Italië nauwelijks van hun plaats kwamen. Van achterblijvertje zijn we opeens de groeikampioen. Zelfs de Amerikaanse economie groeide het in het vierde kwartaal minder snel dan die van Nederland.
In heel vorig jaar bedroeg de groei 0,9%, dat was meer dan het Centraal Planbureau (CPB) aan het begin van het jaar nog voorspelde. “Laten we het CPB verslaan”, was de opgewekte oproep van Premier Mark Rutte, begin 2013. Hij heeft er even op moeten wachten, maar in 2014 is het dan toch gelukt.
Het Planbureau zelf is inmiddels ook optimistischer geworden. Voor dit jaar wordt 1,7% groei verwacht, voor volgend jaar 1,8%. Maar andere economen denken dat het CPB nog te voorzichtig is. Bij het economisch bureau van ABN AMRO gaat men uit van 1,8% dit jaar en 2,3% volgend jaar. Als dat laatste percentage werkelijkheid wordt, dan groeit Nederland weer met wat we voor de crisis als het natuurlijke groeitempo zagen.
Goed nieuws over de economie, dat is nog even wennen voor veel Nederlanders. Murw gebeukt door de crisis wijzen ze op alles wat nog niet goed gaat. De werkloosheid daalt veel te langzaam, waarschuwen ze. En de economie is nog steeds niet terug op het niveau van 2008; zeven verloren jaren! Bovendien, de banken zijn nog altijd zwak en vooral bezig met balansherstel. Zij kunnen de groei niet financieren.
Dat laatste is een terechte vrees. Zonder kredietgroei zal het economisch herstel op een gegeven moment vastlopen. Kunnen de banken de economie voldoende lucht geven? Ik vreesde lange tijd van niet. De afgelopen drie jaar kromp de kredietverlening van Nederlandse banken aan het bedrijfsleven met bijna 7,5%. In 2012 stond er nog voor 348 miljard euro uit, nu is dat nog maar 322 miljard.
Maar er lijkt sprake van een voorzichtige kentering. Donderdag publiceerde De Nederlandsche Bank (DNB) nieuwe cijfers waaruit blijkt dat er in februari ruim een half procent meer meer krediet is verleend dan in januari. En in die maand was er ook al sprake geweest van groei van de kredietverlening. Het is voor het eerst sinds eind 2013 dat de kredietverlening aan bedrijven twee maanden op rij toeneemt.
Toegegeven, veel is het allemaal nog niet. Of er echt sprake is van een omslag is nog lang niet zeker. Banken zijn voorzichtiger geworden, en veel bedrijven minder kredietwaardig. Sterke groei van de kredietverlening is volgens mij daarom niet snel te verwachten. Maar dat bedrijven weer wat meer durven te lenen, en dat banken dat blijkbaar faciliteren, is toch prima nieuws.
Elders in het eurogebied trekt de kredietverlening ook weer aan. Uit cijfers van de Europese Centrale Bank blijkt dat banken als weer een paar maanden guller worden met krediet. De vraag naar leningen door Europese bedrijven neemt toe, en het totale bedrag aan uitstaand krediet groeide in februari met 0,6%.
Het zijn allemaal signalen van normalisering van de Europese – en de Nederlandse – economie. Zeven jaar na het begin van de crisis wordt Europa weer langzaam normaal. Nee, zeven vette jaren verwacht ik nu niet. Maar zeven gewone jaren, dat zou al heel mooi zijn.