Er zijn veel manieren om naar de dramatische uitkomst van het brexitreferendum te kijken. De gewone Brit won van de elite, Engeland versloeg Schotland, de babyboomers overwonnen de millennials, het platteland nam de stedeling te grazen, of de reactionaire krachten waren sterker dan dan de progressieve. Het Britse electoraat viel donderdag in vele groepen uiteen.

Maar ik zie de uitslag toch vooral als een nederlaag van feit op fictie. Via emotionele halve waarheden en hele leugens wist het brexitkamp de harten van iets meer dan de helft van de Britten te veroveren. Het hoofd deed even niet mee.

Zoals dat gaat, veranderden de brexiteers direct na de uitslag volstrekt van toon. Boris Johnson, die tijdens de campagne de EU nog achteloos vergeleek met het nazirijk, vond nu — als ware hij een staatsman — dat Groot-Brittannië ‘de rug niet naar Europa kan keren’. En Ukip-leider Nigel Farage verklapte vrijdagochtend dat de belofte om na een brexit £350 mln pond per week extra aan gezondheidzorg uit te geven een ‘vergissing’ was geweest. De overwinning was binnen, de leugentjes konden worden weggepoetst.

Met een beetje pech trekt deze fabelkaravaan nu door naar het Europese vasteland. Op twitter zijn de hashtags #frexit (een vertrek van Frankrijk, ongetwijfeld onder leiding van Marine Le Pen) en #nexit (Nederland, Geert Wilders), al behoorlijk populair. Zelfs pogingen om #hunxit en #italexit trending te maken zijn niet bij voorbaat kansloos. Het Vlaams Belang droomt hardop van een #vlexit.

Ben ik een ‘elitaire eurofiel’ als ik nu al preventief moe word van de hopeloze, feitenvrije discussies die dit allemaal gaat oproepen? Ongetwijfeld. Maar ik zeg het toch. Het was al tenenkrommend om vanaf de zijlijn te zien hoe de discussie in Groot-Brittannië ontspoorde. Hoe hou je goede zin als zo’n discussie in Nederland wordt gevoerd? Wat zeg je straks tegen een nexit-voorstander die stelt dat Nederland beter zelf handelsverdragen kan afsluiten dan in EU-verband, dat de EU ons miljarden kost die we ook aan gezondheidszorg kunnen uitgeven, of dat — zoals in het Verenigd Koninkrijk werkelijk werd beweerd — Syrië binnenkort toetreedt tot de EU?

Ik vrees toch dat we dat soort fabeltjes alleen met feiten kunnen bestrijden. Niet meebuigen, niet vergoelijken, maar ieder leugentje methodisch ontmantelen. En niet alleen door de pers, in speciale factcheckrubriekjes, maar iedere dag door iedereen en overal in het land. We moeten Nederland bedelven onder een ‘tsunami van feiten’, om onze nexitleider te parafraseren.

Ik doe hier een voorzetje. In plaats van de gebruikelijke grafiek vindt u bij deze rubriek vandaag een gratis ‘Knip-Uit-En-Bewaar-Feitenkaart’. Knip hem netjes uit langs de perforatielijn, vouw hem op en steek de kaart in uw portemonnee of in het hoesje van de telefoon. Belandt u dan in trein of café in een discussie over een nexit, haal dan zelfverzekerd de kaart tevoorschijn en vertel met ernst en gezag over het belang van de Europese Unie voor de Nederlandse economie.

De kaart is brexitproof: voor zover mogelijk gaan de cijfers uit van een EU zonder het Verenigd Koninkrijk. Daarom is het EU-aandeel in de Nederlandse goederenexport niet de huidige 71%, maar 63%. Onze dienstenexport is voor 44% afhankelijk van EU-landen exclusief het Verenigd Koninkrijk. Dat zijn indrukwekkende percentages. Voor de import is Nederland iets minder afhankelijk van de EU, maar ook na de brexit halen we bijna de helft van de goederen uit Europa. Ons vermogen is voor 39% belegd in EU-landen, en omgekeerd levert de EU 42% van onze financiering.

Ongetwijfeld zal in zo’n nexitdiscussie de enorme hoeveelheid geld die Nederland aan Brussel moet overmaken ter sprake komen. Wijs er dan op dat dit per saldo om €280 per inwoner gaat, en dat alleen al de interne markt iedereen minstens €1500 rijker maakt. Beweert uw opponent dan toch nog dat de grenzen allemaal dicht moeten, informeer dan beleefd hoe we dat met meer dan 350 grensovergangen precies praktisch gaan regelen.

Ik wens u een feitenvolle discussie!