IJsjes voor eskimo’s

Een ijsfabriek boven de poolcirkel, het is eindelijk mogelijk. Binnenkort maakt Unilever magnums op de Noordkaap, raketjes in Groenland en cornetto’s in Siberië. Dankzij de lage rente is dat nu bedrijfseconomisch volstrekt rationeel.

Natuurlijk, de huidige inwoners van die gebieden zitten niet te springen om een bevroren traktatie, maar hun kleinkinderen misschien wel. Als het met de klimaatverandering een beetje opschiet, hebben we nog deze eeuw zomerse dagen boven de poolcirkel. Een verkoelend ijsje is dan wel zo lekker. Unilever hoeft de opwarming van de aarde niet af te wachten en kan nu al beginnen met grootschalig investeren in ijsfabrieken in het hoge noorden. De inkomsten van de ijsverkopen komen pas over vele jaren, maar dat maakt voor de boekhouders van het levensmiddelenbedrijf niets uit.

Tijd is geen factor meer voor Unilever, want wachten is gratis. Deze week leende cfo Graeme Pitkethly € 300 mln op de kapitaalmarkt, tegen een couponrente van 0%. De toekomst is voor Pitkethly nu net zo veel waard als het heden. Unilever is in een boekhoudkundig zwart gat gevallen, waar tijd niet bestaat. Heden en toekomst zijn samengedrukt tot een enkel punt. Een euro nu verdiend is evenveel waard als een euro in de toekomst.

Tijd is dus gratis. Dat klinkt leuk, maar is het allerminst. Bij een rente van nul is zo ongeveer ieder investeringsplan op papier rendabel. Kleine inkomstenstromen in een verre toekomst tellen zonder discontovoet uiteindelijk toch op tot oneindig veel euro’s. Welke ondernemer kan nee zeggen tegen oneindige winst? IJsjes voor Eskimo’s, oplaadpunten voor zelfrijdende elektrische auto’s, een pompstation op de maan voor toekomstige ruimte­reizigers, het zijn bij 0% rente allemaal uiterst degelijke investeringen. (Zelfs ondernemers die nu investeren om ooit de hogesnelheidstrein tussen Amsterdam en Parijs te laten rijden, zouden dat op papier rendabel kunnen krijgen — maar misschien overdrijf ik nu.)

Dat Unilever en andere grote, solvabele bedrijven kunnen lenen zonder rente komt natuurlijk door de Europese Centrale Bank. Die begint in juni met het opkopen van bedrijfsobligaties, als onderdeel van het onlangs verder opgevoerde programma van kwantitatieve verruiming. Vooruitlopend op die nieuwe vraag naar bedrijfspapier, zijn de rentes voor sommige Europese bedrijven al 0%.

Over die lage rente wordt veel gemopperd. Die zou spaarders oneerlijk veel pijn doen en pensioenfondsen midscheeps raken. Van die klachten ben ik niet echt onder de indruk. Spaarders kunnen gaan beleggen en pensioenfondsen hadden zich in moeten dekken tegen rentedalingen.

Nee, mijn zorg is dat bij een rente van nul de productiefactor tijd niet meer schaars is. Onzinnige investeringen lijken opeens verstandig. Daar gaan we nog veel spijt van krijgen. Ooit.

 

(FD)