Werken maakt niet gelukkig. Studeren ook niet. Het zijn vervelende activiteiten. We doen ze omdat het moet. Als het kon, dan stopten we er direct mee.

Zo. Die waarheid moest maar eens gezegd. Uw hele carrière hoort u al hoe bevoorrecht u bent met uw studie en baan. Van studiebegeleider tot HR-medewerker, van coach tot managementgoeroe, iedereen heeft het u ingewreven: werken moet je doen met passie. Werken is een levensvervulling. Zonder werk geen geluk.

Vrijen tot de ochtendstond
Maar dat had u dus helemaal mis, want werken maakt juist ongelukkig. Wat dan wel gelukkig maakt? Dansen natuurlijk! Dansen, tot diep in de nacht. En dan: vrijen! Vrijen tot de ochtendstond.

Dansen en vrijen, daar wordt een mens gelukkig van. U vermoedde dat al, maar nu is het ook wetenschappelijk vastgesteld. In de nieuwe editie van het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Economic Journal, staat een bijzonder artikel over welke activiteiten ons gelukkig maken.

Geluk meten met een app
Wat is geluk, vraagt de filosoof in u zich misschien af. Een terechte vraag, want daar wordt nogal verschillend over gedacht. Is het de mate waarin iemand tevreden is met zijn leven? Is het een gevoel van doel, betekenis en eigenwaarde? Of is geluk de stroom van plezierige gevoelens die een mens van moment tot moment ervaart? De auteurs van het artikel in Economic Journal, Alex Bryson van de London School of Economics en George MacKerron van de universiteit van Sussex, kiezen voor de laatste definitie van geluk.

Geluk is in hun onderzoek dus van het hedonistische soort: de stroom van ervaren genot op het moment zelf. Subjectief, uiteraard, maar wel meetbaar. Om deze vorm van geluk te meten maken de onderzoekers gebruik van een app voor op de smartphone. ‘Mappiness’ heet de app, die door de London School of Economics werd ontwikkeld en door tienduizenden Britten werd geïnstalleerd. De app geeft op willekeurige momenten van de dag een ‘ping’, en vraagt de gebruiker hoe gelukkig hij of zij op dat moment is. Er volgen dan nog wat korte vragen, zoals: hoe ontspannen ben je, hoe wakker ben je, ben je alleen of niet, en – belangrijk – wat ben je nu aan het doen? Zo ontstaat een database met miljoenen waarnemingen over activiteiten en geluksbeleving.

Een droom uit 1881
De Mappiness-app is overigens precies de machine waarvan de Ierse econoom Francis Edgeworth, zijn hele leven droomde. Die fantaseerde in 1881 al over ‘hedonimeter’ waarmee plezier dat mensen ontlenen aan consumptie en arbeid, continu gemeten zou kunnen worden. De smartphone maakte zijn droom 135 jaar later werkelijkheid.

De onderzoekers analyseerden ruim een miljoen ‘pings’ van de Mappiness-app, verzameld sinds augustus 2010. De resultaten laten weinig ruimte voor twijfel. Het minst gelukkig zijn we als we ziek op bed liggen. Dat maakt ons ruim 20% ongelukkiger dan normaal. Direct daarna komt werken of studeren. Tijdens deze activiteiten rapporteren we 5,4% minder geluk. Wachten, vergaderen, forenzen en huishoudelijke klusjes maken ook ongelukkig, maar minder dan werken.

Liever dansen dan internetten
Een beetje gelukkig worden we van slapen, lezen en internetten. De zorg voor kinderen en dieren geeft 4 tot 5% extra geluk. Van sporten, tuinieren en museumbezoek gaat het geluk zo’n 8% omhoog. Theater- en concertbezoek levert ruim 9% extra geluk. Net als dansen. Maar niets haalt het bij een potje vrijen. Het geluk schiet daarvan maar liefst 14% omhoog.

Is dit zinvol onderzoek? Ik denk het wel. Dat werken ‘negatief nut’ oplevert was altijd een veronderstelling in neoklassieke economische modellen. Waarom zouden werkgevers anders loon betalen, en waarom zouden mensen gesteld zijn op vrije tijd? Maar echt bewijs voor deze veronderstelling was er nog niet.

Bovendien: er zijn tegenwoordig dwaallichten die menen dat de overheid zou moeten streven naar maximaal geluk voor de bevolking. Dit onderzoek laat precies zien waarom geluk geen beleidsdoelstelling kan zijn. Met een verbod op werken en gratis condooms voor iedereen, komt het land niet veel verder.