Aan:
Directie Algemene Fiscale Politiek
Afdeling Beleid
Geachte heer /mevrouw,
Met veel interesse las ik uw oproep van 18 januari jl. op de website van het Ministerie van Financiën. Onder de titel ‘Voorstellen voor vereenvoudiging van belastingwetgeving’ vraagt u om ideeën voor het Belastingplan 2017. U zoekt ‘knelpunten uit de praktijk’ en wil van burgers, ondernemers en brancheorganisaties ‘voorstellen voor praktische vereenvoudiging’ horen.
Hieronder een paar ideetjes van mijn hand. Een paar kleine aanpassingen die wellicht iets van de door u gewenste vereenvoudiging kunnen opleveren.
Mijn eerste tip is: schaf alle inkomensafhankelijke toeslagen af. In Nederland heft de overheid eerst belasting, en geeft vervolgens een goed deel daarvan weer terug aan de burger. Via de zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget, wordt jaarlijks voor zo’n 12 miljard euro rondgepompt. Burgers moeten die toeslagen aanvragen, ambtenaren moeten die aanvragen beoordelen, de belastingdienst moet uitkeren.
Wie houdt van bureaucratische nachtmerries vindt dit een grandioos systeem, de rest van Nederland ziet mogelijkheden voor praktische vereenvoudiging. Ruil het toeslagencircus in voor belastingverlaging, inclusief een (bureaucratievrije) negatieve belasting voor zeer lage inkomens. En verhoog desnoods de uitkeringen om pijnlijke koopkrachteffecten glad te strijken.
Tip twee luidt: maak het aannemen van de eerste paar werknemers zorgenvrij. Ik geef toe, dit is niet mijn eigen idee. Topambtenaren in de Centrale Economische Commissie bedachten het al in 2006. Leg zeer kleine werkgevers één keer per jaar een simpele loonheffing op, gebaseerd op de totale loonsom van het bedrijfje. De belastingdienst zorgt vervolgens voor de verdeling over loonbelasting en alle volk- en werknemersverzekeringen.
Met zo’n loonsomheffing is de kleine ondernemer af van alle administratieve ellende. Bovendien hoeft hij geen onopzettelijke vergissingen, met bijbehorende boetes meer te vrezen. Waarom hebben we dit niet meteen ingevoerd in 2006? Niemand die het weet.
Ten slotte mijn derde tip: schaf het lage btw-tarief af, en gebruik de opbrengst voor verlaging van het hoge tarief. Vijftien procent btw op alle goederen en diensten levert de schatkist net zoveel op, bij veel lagere administratieve lasten en minder verstoring van de economie. Rijke Nederlanders profiteren minstens zoveel van het lage tarief als armen, dus de btw is een bot instrument voor inkomenspolitiek.
Zo. Dat zijn mijn drie voorstellen. U kende ze natuurlijk al, want deze voor de hand liggende ideeën circuleren al jaren in Den Haag. Er is daar absoluut geen gebrek aan voorstellen. Maar wel aan dadendrang. Aan het werk, Afdeling Beleid!
Met vriendelijke groet,
Mathijs Bouman