Volkswagen heeft vals gespeeld. Volkswagen heeft gesjoemeld met de testresultaten. In een eigen verklaring heeft VW het over ‘manipulaties’. De Financial Times noemt het ‘cheating’, terwijl de Volkskrant schrijft over ‘slinkse software’ in de diesels van het Duitse automerk.
Maar dit klinkt mij allemaal veel te sympathiek. Alsof de autoproducent een kwajongen is die met z’n hand in de koektrommel is betrapt, een doerak die het antwoord op de moeilijkste vraag in het wiskundeproefwerk van zijn buurman heeft overgeschreven. Leuk geprobeerd, maar we hebben je betrapt! Volgende keer beter.
In werkelijkheid heeft Volkswagen de boel op onbeschaamde wijze bedrogen. De software in de zogenaamde Clean Diesels was zo afgesteld dat de auto zeer weinig stikstofoxide uitstootte als hij aan testapparatuur werd gekoppeld. Bij normaal gebruik gingen de remmen los en was de emissie tot 40 keer hoger.
Dat is puur bedrog. Zowel de overheid als de klant is op grove wijze misleid. In een markteconomie is dat een doodzonde. Een markt kan alleen goed werken als koper en verkoper elkaar kunnen vertrouwen. Dat hoeft geen naïef vertrouwen te zijn. Integendeel, transparantie en controle zijn essentieel voor dat vertrouwen.
Wie dat systeem opzettelijk saboteert, speelt niet vals, maar ondermijnt de vrije markt en gooit zand in de kapitalistische welvaartmachine. Geen wonder dat de Amerikanen Volkswagen keihard willen aanpakken. Dit gaat veel verder dan een paar microgrammen extra uitstoot.
Meer dan terecht dat Volkswagen-ceo Martin Winterkorn op de schopstoel zit, er zullen nog wel meer koppen rollen. De miljardenboete die het bedrijf in de VS boven het hoofd hangt is ook zeer terecht. Daarbij is het buitengewoon ironisch, dat een Europees bedrijf zich op deze manier misdraagt in de VS. De tegenstanders van het vrijhandelsverdrag TTIP, waarover de EU met de VS onderhandelt, maken ons juist graag bang voor de gewetenloze Amerikaanse multinationals.
Als die machtige bedrijven vrij spel krijgen op onze markten, zullen ze ons bedelven onder chloorkippen, hormoonkoeien en genetisch verknutselde maïs. Want Amerikaanse bedrijven zijn niet te vertrouwen en hebben hun eigen overheid dankzij lobby en schenkingen in de achterzak. Daarom moeten we in Europa vooral onze eigen regels blijven maken, vinden de TTIP-tegenstanders, en ons niet uitleveren aan de zwakke Amerikaanse toezichthouders.
Wat een grap! Terwijl de Duitse politiek in Brussel slappe emissienormen afdwingt om de eigen auto-industrie te helpen, pakt de Amerikaanse overheid onze bedriegende bedrijven keihard aan. De vrije markt heeft een strenge marktmeester nodig, en dat kan beter een compromisloze Amerikaan dan een meebuigende Europeaan zijn.