Op maximaal twee kascheques had ik recht. Als ik er een had uitgeschreven kon het zo een paar dagen duren voordat ik een nieuwe in de bus vond. Was ik zo dom om ze allebei te gebruiken, dan kon ik zo een halve week niet bij mijn geld. Als de bankbiljetten in mijn portemonnee dan op waren, was er voor mij geen manier om iets te kopen. Zo hadden de heren van de Postbank dat voor mij uitgedacht.
Maar te zuinig zijn met je kascheques was ook gevaarlijk. Want ook dan kon je zomaar zonder geld komen te zitten. Wie niet voor vrijdagmiddag vijf uur bij het postkantoor een kascheque had verzilverd (maximaal 500 gulden), zat het hele weekend zonder geld. Pas op maandag ging het loket weer open.
Over welke oertijd heb je het, vraagt de wat jongere FD-lezer zich nu ongetwijfeld af. Maar zo lang geleden is dit niet. Begin jaren negentig moesten veel studenten zich zo zien te redden. Ondanks de gulle basisbeurs (een schenking, geen lening), werd mijn inkomen te laag bevonden voor echte betaalcheques (waarmee je ook in winkels kon betalen), en was ik aangewezen op contante betalingen met bankbiljetten die ik op omslachtige wijze bij het postkantoor moest los bedelen. Je vraagt je af waarom we toen überhaupt een girorekening namen.
Maar de Postbank die zo graag mijn geld in de kluis wilde houden, was tenminste wel een betrouwbare, eerlijke en oprechte staatsbank! Een bank die niet voor de winst en de vette bonussen ging, maar als hoofddoel had om het betaalverkeer van gewone Nederlanders mogelijk te maken, inclusief een risicoloze spaarrekening voor jong en oud. Precies het soort bank waar de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) naar terugverlangt.
In een rapport van vorige week, pleit de WRR voor oprichting van een ‘veilig alternatief’ voor commerciële banken. Er moet een staatsbank a la de oude Postbank komen, waar mensen die wars zijn van de malle fratsen van ABN Amro, ING en Rabobank, een veilige kluis vinden.
Ik wens de minister die zo’n bank gaat oprichten veel succes. Een saaie, veilige bank is moeilijk rendabel te krijgen. De Postbank is niet voor niets opgeheven. Wie jong en arm was nam er een betaalrekening (waar banken niets aan verdienen), maar zodra het inkomen steeg en er een hypotheek of beleggingsrekening moest worden afgesloten (lucratief!), liepen klanten over naar een ‘echte bank’.
Bij de huidige negatieve ECB-rente, zal zo’n staatsbank permanente subsidie van de overheid moeten krijgen. Moeten we daar ons belastinggeld aan uitgeven? Dat lijkt me niet. Ik schrijf er in elk geval geen kascheque voor uit.