Een beetje ‘nexit’ bestaat niet

Moet Nederland in de Europese Unie blijven of eruit stappen? Dat lijkt me de eerste vraag die een politicus beantwoordt als hij besluit mee te doen aan de Europese verkiezingen. Ga ik naar Brussel om de EU te verbeteren, of om er zo snel mogelijk mee te stoppen? Het is de existentiële vraag waar al je standpunten over Europees beleid uiteindelijk een afgeleide van zijn.

Maar Derk Jan Eppink, lijsttrekker van Forum voor Democratie, heeft moeite met de beantwoording. Voorheen was zijn partij onomwonden voorstander van ‘nexit’, maar na wat intern geruzie is dat standpunt van de website geschrapt. Het Forum is nu vooral voor een referendum over de EU, zodat de burger zelf kan beslissen. Toen de PVV onlangs een nexit-motie indiende, stemde de voltallige Tweede Kamerfractie van FvD tegen de motie.

Eppink, die al meer jaren in het vervloekte Brussel werkt dan Geert Wilders zijn bankje in het Nederlandse ‘nepparlement’ warm houdt, krijgt het nexit-woord dan ook niet over zijn lippen. Wat zijn partij precies wil met het Nederlandse EU-lidmaatschap? Eerst maar een referendum, daarna zien we wel.

‘Het Forum wil ‘stoppen met de eenheidsmunt’. Maar uit de euro betekent uit de Europese Unie’

Toch is zijn partij hier eigenlijk heel duidelijk over. Wie de standpunten van FvD leest kan niet anders concluderen dan dat de partij wil dat Nederland de EU verlaat. De partij van Eppink wil uit de monetaire unie en uit de douane-unie en beide standpunten zijn niet te rijmen met EU-lidmaatschap.

Het Forum wil ‘stoppen met de eenheidsmunt’, zo staat er op de website. Maar uit de euro betekent uit de EU. Want volgens het EU-Verdrag zijn lidstaten verplicht om de euro in te voeren. Alleen voor de Britten en de Denen geldt een uitzondering. Wil Nederland ook zo’n uitzondering krijgen, dan vergt dat minimaal een verdragswijziging waar alle andere lidstaten mee moeten instemmen.

De partij wil ook ‘Nederland bevrijden uit de douane-unie’, zodat we weer de vrijheid hebben om ‘zelfstandig handelsakkoorden te sluiten met de rest van de wereld’. De Europese douane-unie vormt zo ongeveer de basis van de EU. Deze afspraken over interne en externe invoertarieven stammen uit 1968 en waren een essentieel onderdeel van het EEG-Verdrag. (Overigens is het juist die oude EEG waar FvD, inclusief Eppink, zo naar terugverlangt). Het idee dat Nederland uit de douane-unie zou kunnen treden, zonder direct het lidmaatschap van de EU op te geven, is absurd. Juridisch is het een onlosmakelijk verbonden met het ander.

Het FvD wil dus uit de EU. Een stem op Eppink is een stem voor nexit. Of hij dat nou zelf toegeeft of niet.

Deze column verscheen op 14 mei in FD