Ik weet niet hoe het met u is, maar voor mij kent 2016 een buitengewoon verrassend begin. Nee, niet omdat men in de provincie Groningen op de straat kan schaatsen, want dat konden wij in 1979 ook.
Evenmin verrassend was de dramatisch slechte start van het beursjaar. Verreweg de meeste analisten voorspelden prima rendementen in 2016 en dat is vragen om problemen.
De interventies van de Chinese overheid op de aandelenmarkt verrasten mij ook niet. Omdat de koersen zo hard instortten dat de aandelenhandel moest worden opgeschort, besloot China maar weer eens aandelen te gaan opkopen. De Chinese staat slaat nu massaal aandelen van half-geprivatiseerde staatsbedrijven in. Deze renationalisatie moet de kapitalistische beleggers redden. Alleen de miljonairs van de communistische partij begrijpen de logica daarvan, maar ook dat is, als het om China gaat, geen verrassing.
Wat verraste mij dan wel? De Griekse econoom Yanis Varoufakis! Hij is voor mij de surprise van het nieuwe jaar. We kennen Varoufakis als de schrik van het eurogebied. In zijn paar maanden als minister van financiën van Griekenland kreeg hij ruzie met al zijn Europese collega’s, renden alle Griekse spaarders naar de bank om hun spaargeld op te halen en stortte de Griekse economie nog verder in. Uiteindelijk kon zelfs zijn eigen premier zijn politiek amateurisme niet meer aanzien en vloog Varoufakis de laan uit. De volgens sommigen op één na meest charismatische kaalhoofdige econoom van Europa, werd een roepende in de woestijn.
Maar Varoufakis is terug en heeft een nieuwe missie. Hij wil een nieuwe Europese beweging oprichten om democratie terug te brengen in het Europese project. Zijn ‘Democracy in Europe Movement 2025’ (DiEM25) gaat begin februari van start met een bijeenkomst in (briljant gekozen) de Duitse hoofdstad Berlijn. Varoufakis wil laten zien dat we niet hoeven te kiezen tussen terugkeer naar oude grenzen van de natiestaat of verdergaan met de Brusselse bureaucraten. Er is een derde weg; een weg vooruit met werkelijke, Europese democratie.
Tot m’n stomme verbazing ben ik het helemaal met Varoufakis eens. Europa heeft alleen toekomst als een democratische unie, met een sterk, representatief parlement dat naar de burger luistert, en een centraal politiek bestuur dat daaraan rekenschap is verschuldigd. Als DiEM25 daarvoor gaat strijden stem ik op Varoufakis.
Overigens verstond de Griek als minister iets heel anders onder democratie. Toen betekende die term dat de Griekse burgers via verkiezingen konden beslissen dat de Duitse en Nederlandse overheden hen geld moesten geven, zonder dat Duitse en Nederlandse kiezers daar iets over te zeggen hadden. Ik vrees dat Varoufakis daar eigenlijk nog steeds zo over denkt.
Maar ik laat me graag verrassen.
