ltijd al leiding willen geven aan zo’n 150 economen? Het Centraal Planbureau zoekt een nieuwe directeur. Bent u een econoom, bij voorkeur gepromoveerd, met een uitstekend ontwikkelde bestuurlijke en politieke sensitiviteit en een scherp oog voor politiek-bestuurlijke verhoudingen en de positie van het CPB daarbinnen? Dan kunt u uw sollicitatiebrief sturen naar het ministerie van Binnenlandse Zaken.
‘Een topeconoom uit het buitenland als baas van het CPB, dat zou wel eens de frisse wind kunnen zijn die Den Haag nodig heeft.’
Of beter: doe het maar niet. Want misschien is het tijd voor een heel andere CPB-directeur. Iemand die juist ongevoelig is voor de precieze bestuurlijke en politieke verhoudingen en z’n ogen dicht doet als het Planbureau buiten de gebaande paden treedt. Gewoon, omdat hij of zij geen idee heeft van de fijngevoeligheden die op de Haagse vierkante meter gelden. De nieuwe CPB-directeur moet een echte outsider zijn.
De kans om zo iemand te vangen is het grootst als we het net wijd uitgooien. Zoek niet alleen in Nederland, maar vertaal de advertentie en zet ‘m in de Financial Times, Le Monde en de Frankfurter Allgemeine. Een topeconoom uit het buitenland als baas van het CPB, dat zou wel eens de frisse wind kunnen zijn die Den Haag nodig heeft. Iemand die geen weet heeft van de Haagse heilige huisjes en dus in heerlijke onwetendheid als een olifant in de porseleinkast te keer kan gaan.
Leg tijdens de inwerkperiode van zo’n buitenlandse CPB-directeur bijvoorbeeld eens precies uit hoe dominant de koopkrachtplaatjes (purchasing power pictures) in de Nederlandse beleidsdiscussie zijn, en hoe weinig waarde de economen van het Planbureau er eigenlijk zelf aan hechten. ‘Maar dan stoppen we daar toch direct mee?’, zal de nieuwe baas in opperste verbazing uitroepen. De koopkrachtdictatuur komt ten einde, en de politiek kan weer over ideeën en idealen praten.
Het CPB hoeft dan ook geen houdbaarheidssommen meer te maken. Zodra de nieuwkomer door krijgt dat deze gaan over de sustainability van de denkbeeldige overheidsfinanciën op hele lange termijn, en niet over de ecologische problemen van vandaag, trekt hij de stekker uit dat project. Zodra hij uitgelachen is.
De doorrekening van verkiezingsprogramma’s gaat ook op de schop. Onderwijsuitgaven tellen straks gewoon mee als investering in de verdiencapaciteit van Nederland. ‘Waarom niet?’, had de nieuwe directeur uitgeroepen. En als partijen voorstellen om uit de Europese Unie te willen stappen en de grenzen dicht te gooien voor arbeidsmigranten, dan hangen de CPB-ers daar gewoon een economisch prijskaartje aan. Want waarom zou je dat niet doen?