De landbouwsector gaat veranderen. En wij gaan dat allemaal betalen. In de winkel en via de belastingen. Het is dat, of de sterfhuisconstructie van prijsdalingen, winsterosie, degradatie van het ecosysteem en langzame ondergang van de Nederlandse landbouw.
Want als er een ding is dat de landbouwers en veehouders dinsdag duidelijk maakten, dan is het dat het zo niet langer gaat. Kijk maar naar de tractoren (trekkers zeggen wij hier in Noord-Holland) waarmee ze naar Den Haag trokken. Dat waren enorme machines die zonder het te merken van snelweg naar zandstrand, naar de modder van het Malieveld reden. Als u bij het boerenbedrijf nog een vrolijk, kleinschalig en ambachtelijk idee had, dan bent u dat na het zien van de optocht van deze indrukwekkende industriële monsters op wielen, toch wel kwijt.
‘Hier zomaar een ideetje: sta boeren bij bedrijfsbeëindiging toe om hun erf voor woningbouw te bestemmen’
Landbouw is een grootschalige, internationaal opererende industrie bestaande uit vele kleine familiebedrijven. Lees die zin nog eens en u snapt wat er misgaat. Aan de ene kant de tucht van de internationale markt, prijsdruk van de gierige consument, inkoopmacht van de grote supermarktketens en regelzucht van de politiek.
Aan de ander kant de onmacht van de het familiebedrijf, de druk van schaalvergroting en efficiëntieverhoging en de enorme schuldlast van weer een investering in een grotere, modernere, meer duurzame stal. Wie dacht de onze millennials het zwaar hadden met hun studieschuld, prestatiedruk en keuzestress, moet maar eens een maandje een boerenbedrijf runnen.
Het groei- en productiemodel van grote delen van de landbouwsector is aan drastische vernieuwing toe. Het moet duurzamer en diervriendelijker. Misschien moet een deel van de landbouw richting niet-landgebonden productie in moderne voedselfabrieken op het industrieterrein, terwijl een ander deel juist een grotere rol krijgt bij het ecologische beheer van ons landschap.
Hoe dan ook: de sector zelf heeft niet de financiële reserves om die omslag te financieren. Het geld moet komen uit hogere prijzen voor landbouwproducten in de winkel en subsidies uit Den Haag en Brussel. Zoals ik al zei: wij gaan het allemaal betalen.
Misschien aangevuld met een portie boerenslimheid. Hier zomaar een ideetje: sta boeren bij bedrijfsbeëindiging toe om hun erf voor woningbouw te bestemmen. Niets grootschaligs natuurlijk: gewoon wat koophuizen, een paar huurappartementen en een of twee luxere villa’s. In het Drentse Koekange experimenteren ze al met dit soort ‘dorpseigen uitbreiden’ op het ‘nieuwe boerenerf’. Milieu gered, dorp gered, woningbouw weer op gang en een prima oude dag voor de boer.
