Met stomme verbazing volg ik de afgelopen dagen de soap bij ABN Amro. Gerrit Zalm stapt volgend jaar op, dus er moet een nieuwe leider op het groengele schild worden gehesen. In deze krant zo ongeveer dagelijks een smeuïge aflevering in dit bancaire feuilleton.
Samengevat komt de verhaallijn ongeveer hier op neer: er is ruzie tussen de aandeelhouder en de bank over de opvolging. De aandeelhouder wordt gespeeld door minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën. Namens de bank doet commissaris Olga Zoutendijk mee. Maar Zoutendijk speelt een dubbelrol, want zou zelf misschien ook wel trek hebben in de toppositie van de bank. Zo wordt althans door figuranten gefluisterd.
Dijsselbloem wil aan het roer van zijn bank iemand met veel gevoel voor politieke fijngevoeligheden, iemand die kan voorkomen dat ABN in oude fouten vervalt en het weer hoog in de bol krijgt. Waarom niet Wouter Bos? Zo’n oud-politicus weet tenminste hoe je de minister uit de wind houdt. Of anders DSM-topman Feike Sijbesma, de ongekroonde koning van het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en dit jaar nog de trotse ontvanger van een Duurzaam Lintje. Sijbesma is de vleesgeworden politieke correctheid. Precies wat een bank nodig heeft.
Bij ABN Amro hopen ze juist op een echte bankier. De bank moet het binnenkort weer op eigen kracht doen, en de wereld is voor regionale bankjes als ABN Amro bepaald geen comfortabele plek. Winsten zijn gering, kapitaal- en toezichteisen enorm, een bank kan alleen hopen op zelfstandig overleven met een zeer heldere strategie. Daarom heeft ABN Amro weer een echte bankier nodig, een man als Chris Vogelzang die meeschreef aan de strategie en al sinds het begin van de eeuw het groengeel van de bank draagt.
Bos of Zoutendijk? Sijbesma of Vogelzang? Wie moet het worden? Misschien wel geen van allen. Want het gênante gevecht over de opvolging van Zalm is een veldslag uit de vorige oorlog. ABN Amro wil weer lekker gaan groeien, Dijsselbloem wil voorkomen dat het weer fout afloopt. Maar waarschijnlijk moet ABN Amro de komende jaren een heel ander gevecht voeren: een bittere overlevingsstrijd. Betalingsverkeer, kredietverlening aan bedrijven, aan huizenkopers, financieel advies, alle verdienmodellen van de traditionele bank verkruimelen onder de druk van nieuwe fintechbedrijven. Is er over tien jaar nog wel enig bestaansrecht voor een bank als ABN Amro? Alleen als de bank zelf ook razendsnel een technologiebedrijf wordt.
Gaat Wouter Bos die totale transformatie leiden? Of Olga Zoutendijk. Ik betwijfel het. Haal liever de vijand binnen de poorten en kies iemand die z’n sporen in de fintech heeft verdiend. Iemand als Pieter van der Does, oprichter en ceo van het zeer succesvolle Adyen. Wat heeft de bank te verliezen?